Eyn gesang Buchlein Geystlicher gesege Psalme…

Najstarszy śląski śpiewnik kościelny – Wrocław 1525

 

Dostępna w Bibliotece Cyfrowej Uniwersytetu Wrocławskiego
https://www.bibliotekacyfrowa.pl/dlibra/publication/79

Do najstarszych, zachowanych dokumentów, świadczących o wczesnym i szybkim przyłączeniu się wrocławian do grona zwolenników Marcina Lutra, zaliczyć należy dzieło drukowane pt. "Eyn gesang Buchlein Geystlicher gesēge Psalmē...". Ów śpiewnik kościelny ukazał się w kwietniu 1525 roku w drukarni oddanego dla sprawy reformacji Adama Dyona, w niecały rok po tym, jak w Erfurcie i Wittenberdze wydrukowano pierwsze, liczące ponad trzydzieści tekstów zbiory pieśni. Tym samym Wrocław znalazł się w czołówce miast, które odpowiadając na apel Lutra – "aby słowo Boże poprzez śpiew wśród wiernych pozostało" (WA. Br 3, S. 221) – uczyniły z pieśni kościelnej symbol wiary i przynależności religijnej.

Wrocławski śpiewnik doczekał się najprawdopodobniej jeszcze w tym samym roku drugiego poszerzonego, tj. liczącego już nie 38 lecz 44 pieśni, wydania. Unikalne egzemplarze obu wydań, zachowane w zbiorach BUWr dowodzą, iż śląscy reformatorzy, wiele wskazuje na zaangażowanie się w pracę redaktorską pastora kościoła św. Marii Magdaleny Jana Hessa, pragnęli poprzez zaakcentowanie własnego wkładu (łącznie 9 pieśni, 4 melodie, 3 modlitwy) przyczynić się do rozpowszechnienia nauki Lutra w nadodrzańskiej metropolii.

Prezentowana edycja ma na celu nie tylko ukazanie rangi i znaczenia najstarszego śląskiego śpiewnika w procesie reformacji, ale przede wszystkim wdrożenie traktowanych do tej pory marginalnie badań hymnologicznych do kanonu badań śląskoznawczych.

Otwiera ona tym samym nową dygitalną serię wydawniczą BUWr, ukierunkowaną na rozpowszechnienie i szeroki odbiór w środowisku naukowym unikalnych zbiorów bibliotecznych.

Kopie wybranych kart "Śpiewnika" zaprezentowano na wystawie "Muzyka kompozytorów śląskich cz. 1" we Wrocławiu, Pradze i Grazu w ramach unijnego projektu "Bibliotheca Sonans" (wrzesień 2004 - sierpień 2005).