Zbiory ogólne

Zbiory ogólne Biblioteki Uniwersyteckiej, mieszczące się w budynku przy ul. Fryderyka Joliot-Curie 12, obejmują druki nowe, tj. książki i czasopisma wydane po 1800 r. W ostatnich latach, poza dokumentami piśmienniczymi, w księgozbiorze przybywa dokumentów elektronicznych.

Na zasób zbiorów ogólnych składają się: nabytki gromadzone od 1945 r., księgozbiory dawnej Biblioteki Miejskiej i dawnej Biblioteki Uniwersyteckiej oraz księgozbiory opuszczone z terenu Dolnego Śląska (zob. zbiory zabezpieczone) a także fragmenty zbiorów podworskich.

Księgozbiory wcielone w rezultacie akcji rewindykacyjnej lat 1945-1946 i później, sprawiły, że zasoby biblioteczne BUWr. są szczególnie bogate pod względem piśmiennictwa niemieckiego, francuskiego i angielskiego z XIX i początku XX wieku.

Księgozbiory podworskie, przyznane Bibliotece tuż po wojnie, miały za zadanie przyspieszyć polonizowanie księgozbioru.
W zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej znajdują się niemałe fragmenty (ponad 9 tys. wol.) księgozbiorów podworskich – Sanguszków z Gumnisk i Sławuty na Wołyniu oraz Potockich z Krzeszowa.
Oba zbiory nie stanowią wyodrębnionych kolekcji. Do Biblioteki trafiły w 1948 i 1949 roku. Druki nowsze, w 1950 roku, zostały skatalogowane i wcielone do księgozbioru ogólnego.
Zbiór z księgozbioru Sanguszków liczy około 2800 wol. druków nowszych (głównie polskich książek dziewiętnastowiecznych) oraz około 1200 wol. starych druków, w tym również stare polonika. Tematyka zbioru druków nowszych jest bardzo różnorodna - odzwierciedla zainteresowania właścicieli (od historii i polityki po gospodarstwo rolne, hodowlę koni, uprawę roślin), ich podróże i fascynacje.
Wartością historyczną zbioru są niewątpliwie autografy i marginalia właścicieli (głównie Eustachego i Romana Sanguszki, Klementyny z Czartoryskich Sanguszkowej), autografy i dedykacje na darach autorskich czy okolicznościowych.
Wiele egzemplarzy posiada ekslibris z herbem Pogonia (rycerz na koniu w pełnym biegu, wymachujący szablą), pieczęcie własnościowe Sanguszków, oznaczenia miejsca w księgozbiorze, oryginalne dziewiętnastowieczne oprawy sygnowane pieczęciami introligatorów.

W zbiorach ogólnych wyodrębniono księgozbiór dydaktyczny oraz cymelia biblioteczne.

Na księgozbiór dydaktyczny składają się, gromadzone w wielu egzemplarzach, książki stanowiące podstawowy kanon lektur do realizacji dydaktyki uniwersyteckiej. Akcję tworzenia księgozbioru dydaktycznego rozpoczęto w 1966 r. Jest to księgozbiór wydzielony, posiadający odrębny blok sygnatur. Wyróżnikiem pozycji bibliotecznych zaliczonych do księgozbioru dydaktycznego jest pieczęć SKRYPTY na książkach i kartach katalogowych a w katalogu komputerowym - litera S dodana do sygnatury. Księgozbiór dydaktyczny jest księgozbiorem wymiennym, systematycznie uzupełnianym nowościami i podlegającym regularnej selekcji (wycofywanie materiałów o treściach zdezaktualizowanych).

Zespołem materiałów bibliotecznych wyodrębnionym magazynowo – są cymelia. Cymelia w zbiorach ogólnych – to zespół książek o wyjątkowych wartościach artystycznych, historycznych lub pamiątkowych, przechowywanych w osobnym pomieszczeniu i dodatkowo chronionych, Do cymeliów zaliczone zostały książki w cennych oprawach, sygnowanych przez polskich lub zagranicznych (głównie francuskich) introligatorów. Są wśród nich też obiekty biblioteczne o nietypowym formacie, zawierające różnorodne - często łatwe do uszkodzenia - dodatki.
Dziewiętnastowieczne cymelia biblioteczne pochodzą przede wszystkim ze zbiorów zabezpieczonych przywiezionych z zamku Czocha ( głównie książki francuskie, angielskie i włoskie) oraz z księgozbiorów podworskich ( w większości książki polskie).

Z ogólnego zasobu zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej warte wyróżnienia są jeszcze dwie specyficzne grupy materiałów bibliotecznych: polonika i literatura niezależna.

Polonika Biblioteki Uniwersyteckiej to przede wszystkim polonika niemieckie, a szczególnie polonika śląskie, pochodzące ze zbiorów dawnej Biblioteki Miejskiej i ze zbiorów zabezpieczonych. Z księgozbiorów podworskich w skład zbiorów weszły polonika powstałe w kręgu dziewiętnastowiecznej emigracji polskiej. Polonika nowe, wydane po 1939 r., w największej liczbie wpłynęły do Biblioteki w latach osiemdziesiątych (literatura emigracyjna od wydawców i księgarzy londyńskich i paryskich).
Wśród poloników śląskich na specjalnie wyróżnienie zasługują produkty dwóch oficyn: Korna i Schlettera oraz publikacje związane ze środowiskiem Uniwersytetu, przede wszystkim – unikatowy zbiór dysertacji Uniwersytetu Wrocławskiego z lat 1811-1945 polskich autorów lub dotyczących Polski.
Obszerne informacje o polonikach w zbiorach BUWr zawiera przewodnik Polonika zagraniczne w Bibliotece Uniwersyteckiej we Wrocławiu / [całość oprac. Julian Fercz]. Wrocław, 1998

Literatura niezależna znalazła się w Bibliotece Uniwersyteckiej dzięki kupnu i darom. W większej liczbie, jednorazowo, zbiory Biblioteki wzbogaciły się w 1990 r., kiedy to Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych przekazał Uniwersytetowi ponad tysiąc bezdebitowych druków skonfiskowanych w okresie stanu wojennego, z tego prawie 700 poz. druków zwartych opracowano i włączono do zbiorów.
W zbiorze literatury II obiegu sporo jest przedruków wydawnictw przedwojennych (głównie z zakresu historii i socjologii) oraz przedruków powojennej literatury emigracyjnej.
Kolekcję literatury niezależnej zgromadzonej w Bibliotece Głównej uzupełniają zbiory wcielone do księgozbiorów Biblioteki Instytutu Historycznego, Biblioteki Instytutu Nauk Politycznych (obecnie Biblioteka Wydziału Nauk Społecznych) oraz Biblioteki Instytutu Filologii Polskiej.

Na zbiór czasopism Biblioteki Uniwersyteckiej składają się zasoby historyczne, tytuły nie kontynuowane, bieżące wpływy i czasopisma dostępne w wersji elektronicznej.
Biblioteka Uniwersytecka wraz z bibliotekami zakładowymi gromadzi aktualnie (stan na 31.XII.2009 r.) ok. 4000 tytułów czasopism bieżących krajowych, ok. 860 tytułów czasopism bieżących zagranicznych oraz zapewnia dostęp do ponad 100.000 tytułów pełnotekstowych czasopism w wersji elektronicznej.
Na zasób historyczny czasopism złożyły się głównie zbiory dawnej Biblioteki Miejskiej i ocalałe zbiory dawnej Biblioteki Uniwersyteckiej. Biblioteka posiada bogate zbiory czasopism śląskich i bibliologicznych oraz periodyki dziewiętnastowiecznych towarzystw naukowych.
Wyróżniającą kolekcję tworzy zbiór czasopism niezależnych (II obieg), redagowanych w latach 1973-1989. Biblioteka zgromadziła z nich ponad 560 tytułów, w większości kompletnych.

Bogate zbiory ogólne Biblioteki Uniwersyteckiej tworzą kolekcję o charakterze uniwersalnym, której zachowanie jest częścią narodowego programu ochrony dóbr kultury, a rozwój – sprzyja zaspokajaniu potrzeb naukowych i dydaktycznych środowiska akademickiego.