Projekty realizowane w BUWr

NAJNOWSZE PROJEKTY

[stan na 7.11.2024]

Społeczna Odpowiedzialność Nauki II – wsparcie dla bibliotek naukowych

Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu otrzymała finansowanie na realizację trzech projektów w ramach programu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego Społeczna Odpowiedzialność Nauki II – wsparcie dla bibliotek naukowych.

W oparciu o przyznane środki finansowe będziemy mogli zrealizować następujące projekty:

1. Czasopiśmiennicze silesiaca i lusatica w katalogu online Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu

W ramach prac projektowych opracowanych zostanie 160 tytułów czasopism z Kolekcji Śląsko-Łużyckiej Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu, pochodzących z końca XIX i początku XX wieku, które stanowią trwały element dziedzictwa miasta Wrocławia i regionu Dolnego Śląska ujęty w wymiarze historycznym, społecznym, naukowym oraz kulturowym. Dzięki realizacji projektu informacja o unikatowych zasobach czasopiśmienniczych trafi do ogólnodostępnych katalogów i baz danych o krajowym oraz międzynarodowym zasięgu i stanowić będzie nieocenione źródło informacji o publikacjach rzadkich oraz nigdzie do tej pory nieodnotowanych, a dokumentujących dorobek kulturalny i naukowy regionu Śląska i Łużyc.

Uzyskane w projekcie rezultaty (m.in. opracowanie rzeczowe kolekcji) pozwolą także na łatwiejsze przygotowywanie źródeł oraz bibliografii do pracy naukowej z różnych dyscyplin, m.in. z historii, językoznawstwa, antropologii kulturowej czy literaturoznawstwa.

2. Upowszechnianie informacji o muzykaliach biblioteki Zgromadzenia św. Urszuli w katalogu online BUWr

Celem drugiego projektu jest opracowanie 250 druków muzycznych oraz 100 rękopisów muzycznych kolekcji pochodzącej z historycznej biblioteki szkolnej, działającej od pierwszej połowy XIX w. przy klasztorze św. Urszuli we Wrocławiu. Zbiory wytypowane do opracowania w ramach projektu, stanowią bezcenne źródło na temat poziomu edukacji muzycznej oraz jej roli zarówno we Wrocławiu, jak i całym regionie. Wartość księgozbioru podnosi jego jednolitość proweniencyjna, przejawiająca się zarówno stosowaniem ujednoliconych ekslibrisów bibliotecznych, jak i historycznych sygnatur. Innym, niezmiernie ważnym elementem jest występowanie na wielu egzemplarzach podpisów poszczególnych uczennic, jak również not własnościowych sióstr zakonnych.

Opracowanie kolekcji niewątpliwie uzupełni wiedzę na temat edukacji muzycznej we wspominanej szkole przyklasztornej, a dzięki cyfrowej dostępności do informacji o opracowanym zasobie umożliwi wrocławskiemu środowisku muzykologicznemu zapoznanie się z tą problematyką. O wartości zbioru świadczy także różnorodność gatunków i form muzycznych oraz występowanie w księgozbiorze uznanych wówczas nazwisk kompozytorów. Dzięki wykorzystaniu najnowszych systemów informatycznych i rozbudowanych technik opracowania bibliograficznego możliwe stanie się udostępnienie opisywanej kolekcji szerokiemu gronu odbiorców na całym świecie. Prace założone w ramach projektu wpisują się w misję biblioteki uczelni wrocławskiej, która od początku swojego istnienia przechowuje, chroni oraz upowszechnia wiedzę z zakresu większości nauk, ze szczególnym uwzględnieniem regionu Śląska.

3. Upowszechnienie przedwojennych dysertacji Uniwersytetu Wrocławskiego w katalogu online BUWr to trzeci z projektów, który uzyskał ministerialne finansowanie na jego realizację.

Naszym celem jest komputerowe (retrospektywne) opracowanie dysertacji byłego niemieckiego uniwersytetu we Wrocławiu, czego efektem będzie wprowadzenie informacji o tym zbiorze do polskiego i międzynarodowego obiegu bibliograficznego oraz naukowego. Dostęp online do rozbudowanych opisów zwiększy upowszechnienie informacji i ułatwi dostęp do źródłowych materiałów szerokiemu gronu odbiorców - zarówno naukowcom, badaczom historii, historii nauki, specjalistom innych dziedzin, ale również osobom zainteresowanym kulturą intelektualną regionu. Prace zaplanowane w ramach projektu pozwolą na rozbudowę bazy wiedzy, istniejącej już częściowo w ramach katalogu elektronicznego BUWr oraz na poszerzenie informacji na temat zbioru dysertacji.

Społeczna Odpowiedzialność Nauki – program Ministerstwa Edukacji i Nauki
realizowany w Bibliotece Uniwersyteckiej we Wrocławiu

Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu została beneficjentem środków przyznawanych przez Ministerstwo Edukacji i Nauki w 2023 roku w ramach programu „Społeczna Odpowiedzialność Nauki – Wsparcie dla bibliotek naukowych” w wysokości 158 330 PLN zł. Otrzymane finansowanie pozwoliło na zrealizowanie 2 projektów: (1) Kolekcja księgozbioru rodziny Potockich z Krzeszowic. Rozbudowa katalogu komputerowego BUWr oraz (2) Silesiaca i Lusatica – upowszechnienie unikatowych czasopism Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu.

Pracownicy Oddziału Wydawnictw Zwartych oraz Oddziału Wydawnictw Ciągłych Biblioteki Uniwersyteckiej podjęli się retrospektywnego, kompleksowego opracowania komputerowego księgozbioru z kolekcji rodziny Potockich z Krzeszowic oraz wybranych tytułów czasopism z kolekcji śląsko-łużyckiej Biblioteki.

Pierwszy z projektów zakładał wyselekcjonowanie i opracowanie 1200 egzemplarzy wydawnictw zwartych, będących częścią historycznej kolekcji rodziny Potockich z Krzeszowic. Książki te ukazywały się od początku XIX stulecia do lat 40. XX wieku. Kolekcja rodziny Potockich z Krzeszowic, aktualnie rozproszona w różnych instytucjach bibliotecznych, muzealnych i archiwalnych, jest przykładem bardzo dobrze zachowanego polskiego przedwojennego zbioru arystokratycznego. Budowana była przez rodzinę na przestrzeni ponad stulecia – od 1822 roku, kiedy to wyłoniła się linia krzeszowicka rodu Potockich, aż po rok 1946, w którym zbiory przeszły pod zarząd państwa. W latach 1948 – 1949 ich część trafiła do Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu; inne fragmenty przechowuje Biblioteka Narodowa oraz Biblioteka Jagiellońska. Zdecydowana większość pozycji należących do tej kolekcji pochodzi z okresu autonomii galicyjskiej (ok. 1867 – 1918), dzięki czemu tworzy interesujący obraz rzeczywistości literackiej i kulturowo-społecznej tamtych dni.

Statuta polskÿe crola Kazimirza w Wÿslÿci slozone / przerysował i posłowie K. Stronczyński. Warszawa: u S. Orgelbranda, około 1840.

Tematyka kolekcji jest bardzo różnorodna: odzwierciedla zainteresowania posiadaczy, ich podróże i fascynacje, ale też ówczesną sytuację polityczną. W miarę upływu lat zbiór wzbogacały także dary otrzymywane przez Potockich oraz depozyty pochodzące z zasobów zaprzyjaźnionych kolekcjonerów. Obejmuje on zatem pozycje z tak różnych dziedzin, jak medycyna, nauki ścisłe, historia, religia i filozofia, agronomia i hodowla zwierząt, geografia, działalność przemysłowa, ekonomia, prawo. Znaczącą część kolekcji stanowi literatura religijna i dewocyjna. Zaliczają się do niej pozycje o rozmaitym charakterze – od modlitewników, zbiorów pieśni oraz pism katechetyczno-dydaktycznych, przez kazania i przemowy wygłaszane podczas ważnych uroczystości kościelnych, aż po prace historyczne bądź biograficzne poświęcone zagadnieniom religijnym, a w szczególności postaciom znanych ówcześnie duchownych oraz świętych.

Biblia, Talmud i Ewangelia / przez Eliasza Sołoweyczyka; przekł. dokonany pod kier. Xawerego Korczak Branickiego. Paryż: w Drukarni Polskiej A. Reiffa, 1879.

Uwagę zwraca również mnogość publikacji odnoszących się do życia społeczno-politycznego, prężnie rozwijającego się w dawnej Galicji oraz w samym Krakowie. Wśród zebranych dzieł znajdziemy zatem wiele mów parlamentarzystów i radnych (oraz kandydatów) czy pamfletów i odezw politycznych, ale również – robiące swą liczebnością duże wrażenie – statuty towarzystw i organizacji zajmujących się wszelkimi sferami ludzkiej działalności. Nie brak też zarówno przyjętych już ustaw, jak i proponowanych projektów praw bądź wypowiedzi w sprawach angażujących opinię publiczną. Twórcy kolekcji – Potoccy linii krzeszowickiej – byli silnie zainteresowani bieżącym życiem politycznym, jak również społeczno-towarzyskim, rozgrywającym się przede wszystkim w sferach arystokratyczno-ziemiańskich. Świadczy o tym występowanie w księgozbiorze wielu druków odnoszących się do tego rodzaju wydarzeń – choćby relacji z uroczystości rodowych, mów wygłaszanych przy takich okazjach oraz wspomnień biograficznych poświęconych ważnym postaciom ówczesnego społeczeństwa. Istotne miejsce w kolekcji Potockich zajmują dzieła, które wyszły spod piór liczących się przedstawicieli warstwy ziemiańskiej i szlacheckiej, nadającej ton rzeczywistości kulturowo-społecznej drugiej połowy XIX wieku. Warto wymienić tu choćby Stanisława Tarnowskiego. Śladem omawianych zainteresowań właścicieli kolekcji jest również bardzo znaczny udział publikacji dotyczących Krakowa i jego życia społeczno-politycznego, a szerzej – ziemi krakowskiej oraz Królestwa Galicji i Lodomerii.

Niebo i ziemia: pogadanki spisane dla panien hrabianek Róży i Zofii Potockich / Stanisław Kluczycki. Kraków: nakł. F. Kluczyckiego, 1894.

Książki składające się na kolekcję Potockich wydawane były w rozmaitych miejscach – zarówno na ziemiach polskich (czy to w pobliskim Krakowie, czy też w Warszawie, Lwowie i Wilnie), jak i za granicą – w Paryżu czy Wiedniu. Przeważają wśród nich pozycje polskojęzyczne, ale nie brak też dzieł wydanych po francusku i niemiecku, po łacinie czy w języku czeskim bądź rosyjskim. Warto wspomnieć, że kolekcja ta, rozbudowywana przez kolejne generacje rodu, zachowała niemal w pełni swoją integralność aż do wybuchu II wojny światowej. Zbiór odznacza się wielką wartością historyczną i kulturową, niewątpliwie może być uznany za wzorcowy przykład polskiego kolekcjonerstwa dziewiętnastowiecznego. Otrzymane środki ministerialne pozwoliły na opracowanie całości kolekcji księgozbioru rodziny Potockich z Krzeszowic, będącej w posiadaniu Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu. Łączna liczebność tego zbioru wynosi ponad 4 tys. egzemplarzy.

Opis obchodu uroczystości jubileuszowej 25-letniéj działalności Towarzystwa Wzajemnych Ubezpieczeń w Krakowie święconéj w dniu 8 Czerwca 1886 roku / skreślony na podstawie autentycznych dokumentów przez Józefa Mrazka. W Krakowie: Drukarnia "Czasu", 1887.

Założeniem drugiego z projektów było wyselekcjonowanie i komputerowe opracowanie 160 unikatowych tytułów wydawnictw ciągłych z kolekcji śląsko-łużyckiej, m.in. takich jak Katolik: pismo poświęcone nauce, przemysłowi, zabawie i wiadomościom politycznym (Mikołów 1868-1931), Niderslezje (Wrocław 1948-1950), Ober-Lausitzer Anzeiger (Rothenburg 1842-1851) czy Ober-Lausitzer Beobachter (Seidenberg 1850-1852).

O szczególnej wartości kolekcji czasopism śląskich Biblioteki Uniwersyteckiej świadczy przede wszystkim jej historyczna proweniencja. W skład zbioru wchodzą wydawnictwa dotyczące Śląska i Łużyc zwane silesiakami i lusatikami. Zbiór silesiaków tworzą wszelkie materiały treściowo związane z obszarem Śląska, biografie osób działających na Śląsku oraz polonika (publikacje wydane na Śląsku przed rokiem 1945). Lusatika to materiały dotyczące Łużyc, bez względu na język i miejsce wydania oraz wszelkie publikacje w językach łużyckich. W kolekcji śląsko-łużyckiej znajdują się druki zwarte i ciągłe wydawane od XVI wieku do 1945 roku, pochodzące z dawnej Biblioteki Uniwersyteckiej i Biblioteki Miejskiej, z powojennej rewindykacji zbiorów z terenów całego Śląska i Łużyc, z innych przedwojennych wrocławskich bibliotek oraz druki nowo wydane po 1945 roku, wpływające do Biblioteki z egzemplarza obowiązkowego, kupna, darów, wymiany krajowej i zagranicznej. Ważną pozycję stanowią druki ciągłe wydawane od XVIII wieku do chwili obecnej. Jest to największy w Polsce i na świecie zasób przedwojennej prasy polskiej wychodzącej na Śląsku. Periodyki wydawane we Wrocławiu zachowały się prawie w 100%. Kolekcja śląsko-łużycka to historyczny zbiór druków dotyczących Wrocławia nazywanych Wratislavianami. Zbiór ten pochodzi z dawnej Biblioteki Miejskiej miasta Wrocławia. Szczególnie cenne wydawnictwa ciągłe i zwarte są sukcesywnie zabezpieczane na mikrofilmach oraz cyfrowo, co pozwala na ich prezentację i upowszechnienie w Bibliotece Cyfrowej Uniwersytetu Wrocławskiego.

Za kontynuacją komputerowego opracowania czasopism z kolekcji śląsko-łużyckiej przemówił fakt, że te już opracowane obiekty stanowią przykład doskonałego materiału dokumentującego dorobek kulturalny oraz rozwój nauki na terenie Śląska i Łużyc na przestrzeni kilku wieków. Ta kolekcja zawiera wiele wydawnictw rzadkich, nigdzie nie odnotowanych, co stanowi jej dodatkowy walor poznawczy. Natomiast otwarta formuła tematyczna, która nadaje tym publikacjom wymiaru interdyscyplinarnego z pewnością znajdzie swoich odbiorów zarówno w świecie naukowym jak i wśród społeczeństwa.

Zakwalifikowane do projektu ministerialnego tytuły czasopism zostały kompleksowo opracowane w programie VTLS/VIRTUA w formacie MARC21 do Narodowego Uniwersalnego katalogu NUKAT, wraz z kompletem wymaganych opisów kartoteki haseł wzorcowych (KHW) obejmujących opisy bibliograficzne instytucji sprawczych, instytucji nakładczych, hasła osobowe oraz rozwinięte hasła przedmiotowe w języku KABA tematycznie opisujące dane czasopismo. Opracowano 127 haseł KHW oraz 425 rozwiniętych haseł przedmiotowych własnego autorstwa, zmodyfikowano ogółem 41 haseł KHW oraz podpięto do rekordów bibliograficznych 1466 haseł KHW i rozwiniętych haseł przedmiotowych. W bazie lokalnej katalogu komputerowego BUWr sporządzono szczegółowe opisy zasobów według wymaganych wzorców ze wszelkimi dodatkami współwydanymi lub samoistnymi. W 160 rekordach zasobu zamieszczono 24 302 jednostki (tzn. tomy, zeszyty, numery, dodatki itd.).

Tym sposobem informacja o cennych wydawnictwach jest dostępna i promowana zarówno w wymiarze lokalnym, jak i globalnym. Umożliwi to wszystkim zainteresowanym, głównie specjalistom z zakresu historii, antropologii kulturowej i językoznawcom w kraju oraz na świecie odpowiednie przygotowanie źródeł i bibliografii do prowadzonych prac naukowych.

Podejmowane dotąd przez Bibliotekę Uniwersytecką działania służące zwiększeniu dostępu do jej zasobów przyniosły już wymierne efekty: wprowadziły w globalny obieg naukowy informacje o wielu cennych źródłach wiedzy, a zrealizowane w opisanych wyżej projektach prace przyczyniają się do zwiększenia tego zasobu. Realizacja obu projektów była możliwa dzięki finansowaniu ministerialnemu w ramach programu Społeczna Odpowiedzialność Nauki, a do obiegu naukowego trafiła informacja o 160 tytułach unikatowych wydawnictw czasopiśmienniczych z kolekcji śląsko-łużyckiej oraz o 1200 tytułach unikatowych dzieł z kolekcji rodziny Potockich z Krzeszowic.

Przykładowe czasopisma kolekcji śląsko-łużyckiej opracowane w projekcie:

Zuzanna Strześniewska-Piątek, Oddział Wydawnictw Zwartych BUWr
Ewa Grabarska, Oddział Wydawnictw Ciągłych BUWr
Monika Górska, kierownik projektów

Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa 2.0 na lata 2021-2025

W ramach programu wieloletniego „Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa 2.0 na lata 2021-2025”, Priorytet 1. Poprawa oferty bibliotek publicznych, Kierunek Interwencji 1.2. Budowa ogólnokrajowej sieci bibliotecznej poprzez zintegrowany system zarządzania zasobami bibliotek, w Bibliotece Uniwersyteckiej we Wrocławiu oraz bibliotekach sieci Uniwersytetu Wrocławskiego zostanie wdrożony darmowy system Alma i wyszukiwarka Primo.

Dzięki podpisanej umowie Biblioteka Narodowa w Warszawie oraz Biblioteka Uniwersytecka będą pracowały we wspólnym środowisku katalogowym. Implementacja systemu Alma i wyszukiwarki Primo rozpocznie się pod koniec 2024 r. i potrwa do października 2025 roku. Poprzez wdrożenie Almy – systemu bibliotecznego najnowszej generacji – biblioteki Uniwersytetu Wrocławskiego będą miały możliwość współkatalogowania w czasie rzeczywistym według jednolitych zasad katalogowania z wykorzystaniem Deskryptorów Biblioteki Narodowej.

Biblioteka Narodowa przeprowadzi dla pracowników bibliotek Uniwersytetu Wrocławskiego szkolenia z obsługi systemu Alma, katalogowania publikacji z poszczególnych dyscyplin, deduplikację rekordów. Biblioteka Narodowa będzie współuczestniczyć w całym procesie implementacji nowego systemu w Uniwersytecie Wrocławskim.

Społeczna Odpowiedzialność Nauki - program Ministerstwa Edukacji i Nauki realizowany w Bibliotece Uniwersyteckiej we Wrocławiu

W ramach programu Społeczna Odpowiedzialność Nauki, ogłoszonego przez Ministerstwo Edukacji i Nauki, Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu otrzymała finansowanie na realizację dwóch projektów w module: Społeczna Odpowiedzialność Nauki – wsparcie dla bibliotek naukowych, zatytułowanych:

Polonika XVI-XVIII-wieczne ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu – opracowanie, digitalizacja i upublicznienie w sieci oraz
Muzykalia dawnej biblioteki szkolnej Zgromadzenia św. Urszuli we Wrocławiu. Upowszechnienie zasobu.

Oba projekty będą zrealizowane przez pracowników Biblioteki Uniwersyteckiej od 2 listopada 2023 do 31 października 2024 roku.

Pierwszy z projektów zakłada kompleksowe opracowanie, digitalizację i szerokie upublicznienie w sieci wyselekcjonowanych 500 rzadkich druków z zasobu XVI-XVIII wiecznych Poloników ze zbiorów Biblioteki. Pod uwagę brane są Polonica sensu largo, czyli spełniające kryterium nie tylko terytorialne, ale też językowe, etniczne i treściowe, zgodnie z kryteriami przyjętymi w Bibliografii Staropolskiej Estreichera, nie notowane dotąd w katalogu centralnym. W tej chwili dotarcie do informacji o zasobie poloników przechowywanym w Bibliotece jest utrudnione, nie stanowią one bowiem, tak jak w wielu innych książnicach, wyodrębnionej kolekcji, a informacje o nich w literaturze przedmiotu są niepełne i nieaktualne. Stare druki przeznaczone do opracowania w ramach projektu będą selekcjonowane w oparciu o kryteria obejmujące m. in. rzadkość danego dzieła, jego znaczenie dla historii piśmiennictwa polskiego i szerzej – europejskiego – oraz ważne, historyczne proweniencje. Opracowanie tego zasobu zakłada też podanie informacji dotyczącej znaków własnościowych i opraw dla zakwalifikowanych do projektu egzemplarzy. Część (osiemdziesiąt) obiektów zostanie objęta pełną digitalizacją; 420 obiektów wytypowano do digitalizacji częściowej w zakresie tzw. stron kluczowych. To rozwiązanie zapewni wizualny dostęp do najważniejszych cech bibliograficznych dzieła i cech egzemplarza również w przypadku druków, które z powodów technicznych lub konserwatorskich nie nadają się do zeskanowania w całości. 50 wybranych najciekawszych opraw będzie dodatkowo dokumentowane nowatorską metodą obrazowania – RTI, tj. Reflectance Transformation Imaging, umożliwiającą wyeksponowanie trójwymiarowej struktury każdej oprawy.

Dzięki przedsięwziętym działaniom informacja o pięciuset rzadkich drukach (ich opisach, treści i cechach szczególnych) wejdzie w globalny obieg naukowy. Udostępnienie online opisów bibliograficznych i najważniejszych obrazowych informacji o danej edycji będzie nieocenionym narzędziem dla bibliotekarzy, bibliografów i wszelkich badaczy dawnej kultury i literatury, jak i również unikatowym materiałem do badań proweniencyjnych i tegumentologicznych, czyli dla obszarów badawczych, na których w ostatnich latach koncentruje się uwaga naukowców.

Drugi z projektów dotyczy komputerowego opracowania oraz udostępnienia w bazach danych przekazanej w darze do Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu - kolekcji muzycznej oraz literatury muzycznej z dawnej biblioteki szkolnej, działającej przy klasztorze św. Urszuli we Wrocławiu. Historyczny zasób biblioteki obejmuje zasięgiem chronologicznym okres od pierwszej dekady XIX w. do wczesnych lat powojennych. W ramach prac zakłada się umieszczenie w elektronicznych bazach danych opisów 200 druków muzycznych, 200 książek o tematyce związanej z edukacją muzyczną oraz 200 muzycznych dzieł rękopiśmiennych.
Wśród wytypowanych do opracowania w projekcie zbiorów znajdują się unikatowe rękopiśmienne dzieła muzyczne dedykowane przez najważniejszych wrocławskich kompozytorów dla Klasztoru Urszulanek.

Dzięki realizacji projektu - informacja o tej kolekcji wejdzie w globalny obieg naukowy, stanowiąc ważny przyczynek do podejmowania nowych tematów badawczych, a poprzez fakt zagwarantowania otwartego dostępu do opracowanych treści w katalogach komputerowych i bazach danych - stanie się też źródłem wiedzy dla szerokiego gremium hobbystów i członków społeczeństwa zainteresowanych tą tematyką.

ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU UNIWERSYTETU WROCŁAWSKIEGO II 2019-2023

Zadania realizowane przez Bibliotekę Uniwersytecką we Wrocławiu

W ramach Programu realizowanego przez Unię Europejską ze środków EFS w ramach Programu Operacyjnego „Wiedza Edukacja Rozwój”, Oś Priorytetowa nr 3 „Szkolnictwo Wyższe dla Gospodarki i Rozwoju”, Działanie 3.1 „Kompetencje w Szkolnictwie Wyższym” Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu otrzymała środki finansowe na realizację dwóch zadań:

1. retrospektywnego (komputerowego) opracowania zbiorów bibliotek Uniwersytetu Wrocławskiego oraz na wdrożenie systemu zabezpieczenia oraz

2. kontroli zbiorów, obsługi wypożyczeń i zwrotów opartego na technologii RFID Hf (Radio Frequency Indentification).

Okres realizacji projektu: 01.02.2019 r.- 31.01.2023 r.

Wartość projektu: 17 307 472,60 zł

Zadanie 1

Retrokonwersja zbiorów bibliotek Uniwersytetu Wrocławskiego.

Biblioteka Uniwersytecka wraz z bibliotekami sieci informacyjno-bibliotecznej realizuje zadania związane z retrokonwersją materiałów bibliotecznych w siedmiu jednostkach: Bibliotece Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii, Bibliotece Instytutu Historycznego, Bibliotece Instytutu Filologii Angielskiej, Bibliotece Instytutu Filologii Polskiej, Bibliotece Wydziału Matematyki i Informatyki, Bibliotece Wydziału Nauk Społecznych oraz Bibliotece Uniwersyteckiej.

Opracowaniem objęte zostały wydawnictwa zwarte: dzieła współczesne, dydaktyczne, z przełomu XIX i XX wieku pochodzące z zasobów magazynowych bibliotek specjalistycznych oraz Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu. Do zadań zespołu należy pobieranie z narodowego katalogu centralnego NUKAT do katalogu lokalnego Biblioteki Uniwersyteckiej opisów książek już istniejących w NUKAT, a opracowanych przez inne biblioteki współkatalogujące i dodawanie rekordów egzemplarzy tych tytułów, występujących w poszczególnych bibliotekach Uczelni oraz tworzenie nowych opisów bibliograficznych dla wydawnictw zwartych, nieposiadających rekordów w bazie centralnej NUKAT wraz z kompletem rekordów kartoteki haseł wzorcowych, tzn. utworzenie punktów dostępu, odwzorowanych w Centralnej Kartotece Haseł Wzorcowych oraz z opisem rekordów egzemplarzy tych wydawnictw w katalogowej bazie lokalnej Uczelni.
Wprowadzone opisy dostępne będą zarówno w katalogu centralnym NUKAT, jak i elektronicznym katalogu lokalnym Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu (poziom krajowy), a także światowych bazach katalogowych: WorldCat, KVK, VIAF, ISNI.

W ramach projektu zaplanowano opracowanie ponad 53 tys. rekordów bibliograficznych oraz ponad 75 tys. rekordów egzemplarza.

Zadanie 2

Wdrożenie systemu zabezpieczenia i kontroli zbiorów oraz obsługi wypożyczeń i zwrotów opartego na technologii RFID Hf (Radio Frequency Indentification).

W ramach zadania nr 2 w Bibliotece Uniwersyteckiej we Wrocławiu zainstalowany będzie elektroniczny system działający w technologii radiowej RFID, umożlwiający identyfikację zbiorów bibliotecznych oraz ich ochronę przed kradzieżą. Instalacja systemu ma zapewnić zabezpieczenie zbiorów niewypożyczonych przed ich niekontrolowanym wyniesieniem z Biblioteki, a także ma za zadanie znacznie usprawnić procesy związane z udostępnianiem i kontrolą materiałów bibliotecznych. Składnikami systemu RFID są urządzenia, które pozwalają na realizację tych procesów. W ramach otrzymanego finansowania unijnego zakupiono następujące materiały i urządzenia działające w oparciu o technologię RFID: etykiety RFID HF zabezpieczające materiały biblioteczne i pozwalające na obsługę procesów wypożyczania i zwrotów za pomocą urządzeń RFID, stanowiska bibliotekarza do kodowania etykiet za pośrednictwem aplikacji do kodowania danych - wyposażone dodatkowo w ręczne podajniki etykiet RFID, stanowiska do wypożyczeń, zwrotów i prolongat dla bibliotekarza, z możliwością kodowania etykiet RFID HF, urządzenia RFID HF wspomagające porządkowanie i kontrolę zbiorów, tzw. mobline skontrum, bramki nadawczo-odbiorcze RFID Hf z licznikiem osób odwiedzających, stanowiska do samodzielnego wypożyczania, zwrotu i prolongaty tzw. selfchecki RFID HF, wewnętrzną wrzutnię biblioteczną RFID HF wraz z sorterem do książek i wózkami bibliotecznymi, która umożliwia oddawanie materiałów bibliotecznych przez użytkowników 24/7, tj. 24 h na dobę przez 7 dni w tygodniu. W ramach dalszej rozbudowy systemu RFID HF w BUWr zakupione zostało również, dzięki wsparciu finansowemu z Unii Europejskiej, zautomatyzowane urządzenie do odbioru zamówionych książek - tzw. książkomat. Urządzenie to pozwala użytkownikom Biblioteki odbierać zamówione zdalnie za pośrednictwem katalogu online materiały biblioteczne 24/7, tj. 24 h na dobę przez 7 dni w tygodniu.

Środki finansowe pozyskane w ramach realizowanego w Uniwersytecie Wrocławskim Zintegrowanego Programu Rozwoju na lata 2019-2023 bibliotekom sieci informacyjno-bibliotecznej UWr możliwość komputerowego (retrospektywnego) opracowania własnych materiałów bibliotecznych. Realizacja tego zadania przyczyni się do globalnego upowszechnienia informacji o zbiorach bibliotecznych Uniwersytetu Wrocławskiego, poprzez Internet. Natomiast dokonanie zakupu systemu RFID i urządzeń działających w technologii RFID w ramach realizowanego Programu - automatycznie przyczyni się do optymalizacji obsługi użytkowników Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu, a także do usprawnienia nie tylko wypożyczeń i zwrotów materiałów bibliotecznych, lecz również wewnątrzbibliotecznych procesów, związanych z ich obiegiem i kontrolą.

Społeczna Odpowiedzialność Nauki - program Ministerstwa Edukacji i Nauki realizowany w Bibliotece Uniwersyteckiej we Wrocławiu

Workflow do opracowania publikacji cyfrowych na uczelni

Celem projektu „Workflow do opracowania publikacji cyfrowych na uczelni” jest: stworzenie wirtualnego warsztatu pracy dla badaczy, naukowców oraz pracowników dydaktycznych Uniwersytetu Wrocławskiego, umożliwiającego samodzielne przygotowanie cyfrowych publikacji do prezentacji online oraz prowadzenie zajęć z wykorzystaniem materiałów źródłowych.

W ramach projektu, w wyniku 6 merytorycznych zadań zostaną rozbudowane istniejące narzędzia informatyczne i zintegrowane w ciąg technologiczny umożliwiający automatyzację publikowania prac naukowych oraz zdalną pracę na dokumentach źródłowych.

Projekt przewiduje wytworzenie trzech e-usług, obejmujących:
1. Agregator Dorobku Naukowego (ADN) – nowy system umożliwiający techniczną i merytoryczną inwentaryzację danych dotyczących publikacji cyfrowych oraz analogowych wymagających digitalizacji;

2. Wirtualne Laboratorium Transkrypcji – istniejąca usługa cyfrowa uruchomiona w ramach realizowanego projektu „Leopoldina”, która zostanie rozbudowana o nowe funkcjonalności umożliwiające obsługę i automatyzację transkrypcji, opracowania oraz udostępniania publikacji naukowych, obiektów dziedzictwa kulturowego i materiałów źródłowych (rękopisy, archiwalia itp.)

3. Repozytorium Uniwersytetu Wrocławskiego – rozwój i poszerzenie istniejącej usługi cyfrowej umożliwiającej publikowanie dorobku naukowego pracowników UWr. E-usługa ta w ramach projektu zostanie rozbudowana o nowe funkcjonalności, umożliwiające bardziej efektywne zarządzanie publikacjami naukowymi zgodnie z nowymi zleceniami MNiSW oraz komunikację z zewnętrznymi systemami agregującymi, których celem jest promowanie i upowszechnianie wyników badań naukowych. W ramach projektu Repozytorium UWr zostanie zintegrowane z Laboratorium Transkrypcji w zakresie automatyzacji produkcji publikacji cyfrowych przez pracowników UWr. E-usługi dostępne będą poprzez portal „Leopoldina on-line”. Główny zakres ISP przetwarzanych w wyniku projektu będzie obejmować publikacje naukowe i teksty źródłowe z dziedzin szeroko pojmowanych nauk humanistycznych i historycznych.

Zachęcamy do zapoznania się z towarzyszącymi projektowi wydarzeniami:

EnrichEuropeana+

Ludzie i komputery współpracują ze sobą, aby odblokować skarby przeszłości.

Uniwersytet Wrocławski – Biblioteka Uniwersytecka jest członkiem europejskiego konsorcjum wybranego do finansowania przez Komisję Europejską dla realizacji projektu EnrichEuropeana+. Ta ekscytująca inicjatywa połączy naukę obywatelską i sztuczną inteligencję, aby odblokować ręcznie pisane dokumenty z XIX wieku i udostępnić je badaczom, studentom, historykom-amatorom i użytkownikom publicznym. W tym innowacyjnym projekcie dołączą do nas irlandzkie, holenderskie, niemieckie, austriackie i chorwackie instytucje partnerskie.

Cele projektu:

W archiwach i bibliotekach znajduje się wiele informacji o historii XIX wieku. Większość oryginalnych źródeł jest dostępna tylko w formie rękopiśmiennej i z tego powodu nie ma do nich dostępu na szeroką skalę.

Aby rozwiązać ten problem, w ramach projektu zdigitalizowane zostaną ważne odręcznie pisane dokumenty i wykorzystane połączenie sztucznej inteligencji oraz wkładu członków społeczeństwa działających jako „obywatelscy naukowcy”, aby przepisać te odręczne dokumenty.

Projekt wykorzysta platformę Europeana, która wspiera sektor dziedzictwa kulturowego w jego cyfrowej transformacji, zapewniając jeden wspólny portal dla treści dziedzictwa kulturowego z całej Europy. Obecny projekt EnrichEuropeana+ opiera się na wcześniejszych projektach finansowanych ze środków UE, w ramach których opracowano platformę Europeana, platformę Transcribathon służącą do crowdsourcingu transkrypcji w Europeanie oraz narzędzie do automatycznej transkrypcji Transkribus. Projekt obejmie zastosowanie technologii przetwarzania języka naturalnego i analizy dużych zbiorów danych do analizy transkrypcji i ich translacji, zapewniając wsparcie dla wzbogacania, grupowania i klasyfikacji semantycznych metadanych. To, czego odszyfrowanie wcześniej zajęłoby wiele dni, będzie można odczytać w ciągu kilku minut, oszczędzając naukowcom cenny czas i otwierając naszą historię.

Nasz wkład:

Uniwersytet Wrocławski – Biblioteka Uniwersytecka przekaże listy profesorów Uniwersyteckich ze zbiorów Oddziału Rękopisów, protokoły z posiedzeń senatu Uniwersytetu Wrocławskiego (z Archiwum UWr), relacje z wyprawy na Syberię prof. Stanisława Poniatowskiego (z Biblioteki Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego) oraz materiały pochodzące z Archiwum Państwowego we Wrocławiu (współpraca w ramach Dolnośląskiego GLAM).

W trakcie realizacji projektu Biblioteka Uniwersytecka będzie zachęcać i organizować członków społeczeństwa do przepisywania tego historycznego, odręcznie zapisanego materiału. Ręcznie wykonane transkrypcje stworzą dane szkoleniowe dla modeli danych sztucznej inteligencji.

Federacja Bibliotek Cyfrowych, polski krajowy agregator Europeany zidentyfikuje odpowiednie zbiory cyfrowe dla ich agregacji do Europeany i włączenia do platformy Transcribathon.

Po wykonaniu transkrypcji materiały zostaną na powrót włączone do lokalnych zasobów krajów partnerskich, w naszym przypadku do Biblioteki Cyfrowej UWr oraz zaprezentowane w Europeanie.

Pełny tytuł projektu to: Wzbogacanie Europeany poprzez naukę obywatelską i sztuczną inteligencję – odblokowanie 19. wieku (Enrich Europeana+)

Przyznane dofinansowanie wynosi 921 566 euro

Projekt będzie realizowany od 01.04.2021 r. do 31.03.2023 r.

Strona projektu to: https://pro.europeana.eu/project/enricheuropeana

Partnerzy projektu:

Austriacki Instytut Technologiczny – Austria
Stichting Europeana – Holandia
Fakty i akta Historisches Forschungsinstitut Berlin - Niemcy
Instytut Chemii Bioorganicznej Polskiej Akademii Nauk - Polska
Read-Coop SCE – Austria
Provost, Fellows, Foundation Scholars i pozostali członkowie Zarządu Kolegium Świętej i Niepodzielonej Trójcy Królowej Elżbiety koło Dublina - Irlandia
Rada Miasta Dublina – Irlandia
Uniwersytet Wrocławski - Polska
Archiwum Państwowe w Zagrzebiu – Chorwacja

Portal tematyczny - Dziedzictwo kulturowe w badaniach Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu

Projekt własny Biblioteki. Portal tematyczny prezentuje wyniki projektów realizowanych w BUWr. Jego głównym elementem jest baza danych integrująca wyniki projektów realizowanych w Oddziale Naukowej Dokumentacji Dziedzictwa Kulturowego BUWr. Dzięki uwspólnieniu indeksów oraz nadaniu plikom graficznym unikatowych identyfikatorów w obrębie wszystkich kolekcji łącznie możliwe stało się przeglądanie wszystkich zasobów za pomocą dynamicznie zmieniającego się interfejsu.
Baza dostępna od 1 lipca 2013 r. pod adresem:
https://dk.bu.uni.wroc.pl
W związku z przygotowywaniem portalu wdrażany jest jednolity system adresowania wszystkich baz w obrębie domeny https://dk.bu.uni.wroc.pl
Więcej (w języku angielskim) o powstawaniu baz dziedzictwa kulturowego:
Żurek Adam, Joanna Pawliniak, Digitalization of Cultural Heritage and Databases for Historical Sciences – Together or Separately?
https://www.inforum.cz/proceedings/2012/19/

Biblioteka Cyfrowa Uniwersytetu Wrocławskiego

Projekt „Biblioteka Cyfrowa Uniwersytetu Wrocławskiego” realizowany jest w oparciu o środki własne BUWr. Biblioteka Cyfrowa oferuje dostęp do zabytków piśmiennictwa, zbiorów edukacyjnych i wystaw, prezentujących najbardziej interesujące kolekcje wybrane z bogatych zasobów Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu.
Kolekcje Biblioteki Cyfrowej Uniwersytetu Wrocławskiego obejmują zdigitalizowane zbiory, które ze względu na ich wartość historyczną, treść, format i zakres terytorialny stanowią dziedzictwo kultury europejskiej lub regionalnej. Oryginały poddane procesowi digitalizacji obejmują następujące formaty: książki (w tym stare druki), czasopisma, rękopisy, fotografie, nuty, mapy, karty pocztowe, grafiki. Uwzględniają one także materiały edukacyjne, wystawy i inne. Zakres terytorialny kolekcji Dziedzictwo kulturowe dotyczy obszaru niemal całej Europy, a Regionalia obejmują cały Śląsk i Łużyce, ze szczególnym uwzględnieniem Dolnego Śląska i Wrocławia.
Cyfrowe kolekcje obejmują następując kategorie wiedzy:

- Dziedzictwo kulturowe
- Czasopisma
- Dokumenty Życia Społecznego
- Książki wydane w latach 1800 do 1945
- Rękopisy
- Stare Druki
- Zbiory Graficzne
- Zbiory Kartograficzne
- Zbiory Muzyczne
- Katalogi BUWr
- Materiały edukacyjne
- Regionalia
- Zbiory Bibliologiczne
- e-Wydawnictwo BUWr.

CEE MASTER

Koordynatorem projektu jest Biblioteka Narodowa w Pradze. BU partneruje projektowi od września 2003 r. Celem projektu jest utworzenie, dostępnej przez Internet, bazy katalogowej zawierającej opisy rękopisów z bibliotek krajów Europy Środkowej i Wschodniej, opracowywanych wg standardów MASTER w języku XML (eXtensible Markup Language). Biblioteka zobowiązała się do wprowadzania do bazy co najmniej 5 opisów rękopisów tygodniowo.

RISM

W ramach współpracy z centralą RISM we Frankfurcie nad Menem, rozpoczętej przez BUWr. w 1997 roku, Biblioteka współtworzy wspólną komputerową bazę opisów katalogowych rękopisów muzycznych, pochodzących z bibliotek europejskich. Baza ta dostępna jest online poprzez Internet (w serwisie Sales Nisc) i na dyskach optycznych CD.

UKOŃCZONE PROJEKTY

Działalność Upowszechniająca Naukę - 2019

Projekt realizowany od 1 lutego do 30 października 2019

Działalność Upowszechniająca Naukę (DUN) to projekt finansowany przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Jego celem jest wspieranie rozwoju polskiej nauki poprzez jej upowszechnianie, promocję i popularyzację. W ramach finanowania projektu DUN, środki udostępniono m.in. na opracowywanie i rozpowszechnianie informacji elektronicznej o zbiorach naukowych bibliotek oraz na działalność wydawniczą. Biblioteka Uniwersytecka realizuje zadania w ramach projektu DUN od 2014 roku. W 2019 roku Biblioteka otrzymała dalsze wsparcie finansowe na realizację aż 5 zadań z zakresu katalogowania materiałów bibliotecznych i digitalizacji – w ramach umowy nr 771/P-DUN/2019.

Zadanie 1
Przedwojenne czasopisma humanistyczne z Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu - rozszerzenie katalogu komputerowego o opisy bibliograficzne czasopism z dawnej Biblioteki Miejskiej i tzw. Koncentracji niemieckiej

Zadanie zostało zrealizowane przez zespół pracowników Oddziału Wydawnictw Ciągłych i skupiało się na komputerowym katalogowaniu cennych, przedwojennych zbiorów niemieckich czasopism. Biblioteka Uniwersytetu Wrocławskiego posiada największe w kraju poniemieckie zbiory (zarówno książek i czasopism), które zostały zachowane i zabezpieczone przed zniszczeniami wojennymi, wywozem i kradzieżą. Przedwojenne czasopisma humanistyczne z Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu pochodzą z trzech głównych źródeł: dawnej Biblioteki Miejskiej, dawnej Biblioteki Uniwersyteckiej oraz kolekcje innych bibliotek, nie tylko śląskich, zabezpieczone na Dolnym Śląsku po wojnie (tzw. koncentracja niemiecka, zbiory zabezpieczone).

Do 1939 roku Biblioteka Miejska była największą miejską biblioteką w Niemczech. Jej zbiory przetrwały II wojnę światową i dziś wzbogacają zbiory humanistyczne Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu. Zbiory te reprezentują głównie następujące dziedziny nauki: historię, nauki społeczne, prawo, filozofię, pedagogikę, sztukę - wraz z muzykaliami, historię nauk przyrodniczych, a także dokumentują działalność różnych organizacji i towarzystw naukowych (ich statystki i sprawozdania z badań).

Znaczna część zbiorów dawnej Biblioteki Uniwersyteckiej uległa zniszczeniu. Zbiory, które przetrwały, dotyczą głównie zagadnień prawnych i religijnych – z różnych krajów, także pozaeuropejskich.

Kolekcje pochodzące z różnych bibliotek (nie tylko śląskie, ale zabezpieczone na Dolnym Śląsku) to publikacje w wielu językach, głównie z zakresu historii oraz historii literatury i sztuki.

Celem tego projektu było skatalogowanie 120 tytułów przedwojennych czasopism, dla których sporządzone zostały rekordy bibliograficzne, rekordy zasobu i hasła wzorcowe.

Zadanie 2
Portret w Bibliotece Uniwersyteckiej we Wrocławiu - upowszechnianie źródeł przez katalogowanie i digitalizację wizerunków osobistości oraz osób anonimowych jako wkład do badań nad sztuką portretu od XVI do XX wieku

Drugim zadaniem realizowanym w ramach projektu Działalność Upowszechniająca Naukę (DUN), było opracowanie zasobów w standardzie Dublin Core, a następnie udostępnienie w Bibliotece Cyfrowej wizerunków (osób znanych i anonimowych), stanowiących podstawowe źródło wiedzy dla specjalistycznych badań z zakresu życia codziennego, kostiumologii i kultury materialnej różnych grup europejskich społeczności od XVI do XX wieku - w tym polskiej i śląskiej. Zbiór ten daje możliwość wyszukiwania według kryteriów chronologicznych, stylistycznych, pochodzenia i wielu innych.

Dostęp do tak różnorodnych zasób za pośrednictwem Biblioteki Cyfrowej jest ułatwiony przez liczne słowa kluczowe w języku polskim, angielskim i niemieckim, które są przystosowane do standardów bazy Leopoldina. Słowa kluczowe dotyczą portretów, autorów, gatunków, formatów i technik fotograficznych, a także wskazują z jakiej kolekcji pochodzi dzieło.
Praktyka bibliotekarska i muzealnicza wskazuje na, rosnące w ostatnim czasie, zainteresowanie portretem jako materiałem ilustracyjnym do publikacji naukowych i popularnonaukowych, a także wystaw o różnej tematyce.

Efektem prac przeprowadzonych ze środków ministerialnych jest archiwizacja i udostępnienie w Bibliotece Cyforwej Uniwersytetu Wrocławskiego około 1400 plików portretów osób związanych ze Śląskiem. Ponieważ Biblioteka Cyfrowa jest częścią platformy Europeana, materiały skatalogowane w formacie Dublin Core będą łatwe w wyszukiwaniu, zwłaszcza dzięki rozbudowanemu systemowi słów kluczowych.

Zadanie 3

Celem trzeciego zadania było upowszechnienie wartościowych źródeł do badań poprzez digitalizację unikatowych, lokalnych gazet z kolekcji śląsko-łużyckiej Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu. Zespół pracowników z Oddziału Reprografii i Digitalizacji zadbał o mikrofilmowanie, cyfryzację i udostępnienie wybranej prasy w Bibliotece Cyfrowej. Głównym zamiarem tego przedsięwzięcia było zabezpieczenie i zaprezentowanie światu cennych, historycznych zbiorów kolekcji śląsko-łużyckiej.

Do tego zadania wybrano pięć lokalnych czasopism o unikalnych walorach badawczych, które znajdują się jedynie w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu i nie figurują w katalogach bibliotek niemieckich: Landecker Stadtblatt. Öffentlicher Anzeiger für die Graffschaft Gkatz – gazeta wydawana w Lądku-Zdroju, obejmująca swoim zasięgiem miasto Lądek-Zdrój i dawne Hrabstwo Kłodzkie; Landecker Stadtblatt und Nachrichten – gazeta publikowana w Lądku-Zdroju, obejmująca zasięgiem Lądek-Zdrój oraz dawny powiat kłodzki; Anzeiger für Obernigk und Umgegend – obejmuje swoim zakresem Oborniki Śląskie i okolice; dziennik Polkwitzer Stadtblatt. Wochen und Amtliches Anzeigenblatt für die Stadt Polkwitz und deren Umgegend oraz tygodnik publikowany we Wrocławiu przez Wrocławską Izbę Rzemieślniczą (Handwerkskammer zu Breslau) Schlesiens Handel und Gewerbe. Schlesisches Gewerbeblatt, Wochenschrift für den gewerblichen Mittelstand Schlesiens. Organ des Handelskammer zu Breslau - obejmujące swym zasięgiem obszar niemieckiego Śląska.

Duża część gazet z kolekcji śląsko-łużyckiej, w tym powyższe tytuły, z przełomu XIX i XX wieku drukowana była na kwaśnym papierze, który z biegiem lat niszczał - pękał i kruszył się. Przez to dostęp do zawartości oryginałów został znacznie utrudniony, ponieważ, podczas korzystania z nich, powstawały nowe uszkodzenia. Starając się chronić historycznie cenne zbiory regionalnych gazet, Biblioteka systematycznie mikrofilmuje i skanuje zbiory. Dzięki tego typu działaniom, zwiększa się bezpieczeństwo i dostępność historycznych zbiorów. W ramach tego zadania w Bibliotece Cyfrowej zarchiwizowano i udostępniono około 40 tys. opisanych plików. Wysokiej jakości obrazy cyfrowe unikatowej prasy śląskiej udostępnione w internecie przyczyniają się do pogłębienia wiedzy o historii regionu.

Zadanie 4

Śląskie muzykalia nutowe z XIX i początku XX w. z Oddziału Zbiorów Muzycznych Biblioteki Uniwersyteckiej to czwarte zadanie zrealizowane w ramach projektu Działalność Upowszechniająca Naukę. Jego realizacja polegała na opracowaniu bibliograficznym w systemie Virtua 150 cennych śląskich druków nutowych z XIX i początku XX wieku pochodzących ze zbiorów zabezpieczonych bibliotek przyklasztornych i szkolnych Wrocławia oraz dawnej Biblioteki Miejskiej, a obecnie będących własnością Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu. Celem opracowania muzycznych silesiaków nutowych, często o unikatowym charakterze, było upowszechnienie informacji o dziełach kompozytorów związanych ze Śląskiem oraz zaprezentowanie działalności śląskich oficyn wydawniczych, które przyczyniły się do rozwoju kultury muzycznej tego regionu.

Zadanie 5

Ostatnie zadanie realizowane w ramach projektu ministerialnego Działalność Upowszechniająca Naukę, zatytułowano: Dziedzictwo Staats- und Universitätsbibliothek we Wrocławiu - książka naukowa z XIX i początku XX wieku źródłem informacji o kulturze intelektualnej regionu. Rozbudowa informacji zawartych w katalogu komputerowym BUWr. Pozyskane środki ministerialne pozwoliły na opracowanie komputerowe (formalne i rzeczowe) 2 000 woluminów książek o charakterze naukowym, które ukazywały się od początku XIX wieku do lat 30. XX wieku. Na potrzeby projektu opracowano liczne dzieła z zakresu prawa, ekonomii, nauk przyrodniczych i filozofii. Szczególny zbiór stanowią rozprawy akademickie powstałe na licznych uniwersytetach Niemiec, Francji i Szwajcarii, ale także Holandii czy Szwecji. Ważnym elementem kolekcji są dysertacje z zakresu prawa, zawierające szerokie omówienie zagadnień zarówno prawa cywilnego, rodzinnego, gospodarczego, jak i prawa rolnego w kontekście prawa rzymskiego.

Komputerowe katalogowanie i udostępnienie księgozbioru umożliwi znacznie łatwiejsze wykorzystanie go w badaniach naukowych. Zwiększenie dostępności zasobów Biblioteki Uniwersyteckiej pomoże nie tylko specjalistom z zakresu historii Wrocławia, Śląska i nauki europejskiej, ale także szerszemu gronu odbiorców zainteresowanych kulturą intelektualną regionu. Zbiory te stanowią cenne źródło wiedzy o dziejach XIX i początku XX wieku, co stanowi o ich istotnej wartości - kulturowej, historycznej, poznawczej i naukowej.

Utworzone w ramach projektu rekordy dostępne są zarówno w katalogu elektronicznym BUWr, jak i w katalogu centralnym NUKAT i mogą być wykorzystywane zarówno przez indywidualnych czytelników, jak i przez inne biblioteki w ich lokalnych bazach.

Działalność Upowszechniająca Naukę (DUN) - 2018

Przedwojenne czasopisma humanistyczne w Bibliotece Uniwersyteckiej we Wrocławiu – rozbudowa komputerowego katalogu zbiorów o opisy bibliograficzne dotyczące czasopism dawnej Biblioteki Miejskiej i tzw. koncentracji niemieckiej

Projekt realizowany od 1 lutego do 30 października 2018 roku, ze wsparciem finansowym MNiSW - Działalność Upowszechniająca Naukę - decyzja nr 598/P-DUN/2018 - kontynuacja z 2017 roku

Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu posiada największe w kraju zbiory poniemieckie (zarówno książek i czasopism), które zostały zabezpieczone i zachowane przed zniszczeniami wojennymi, wywozem i kradzieżą. Monografie zostały już w pełni skatalogowane, lecz periodyki – wciąż nie.

Przedwojenne czasopisma humanistyczne, wymagające katalogowania, pochodziły z trzech głównych źródeł:

dawnej Biblioteki Miejskiej,
dawnej Biblioteki Uniwersyteckiej,
oraz z innych bibliotek, nie tylko śląskich, których zbiory zabezpieczono na Dolnym Śląsku, po wojnie (tzw. koncentracja niemiecka, zbiory zabezpieczone)

Do 1939 roku Biblioteka Miejska była największą biblioteką miejską w Niemczech. Jej zbiory przetrwały II wojnę światową i dziś wzbogacają zbiory humanistyczne Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu. Zbiory te reprezentują następujące dziedziny nauki: historię, nauki społeczne, prawo, filozofię, pedagogikę, sztukę - wraz z muzykaliami, historię nauk przyrodniczych, a także dokumentują działalność różnych organizacji i towarzystw naukowych (ich statystki i sprawozdania z badań).

Znaczna część zbiorów dawnej Biblioteki Uniwersyteckiej została zniszczona podczas wojny. Zbiory, które przetrwały dotyczą głównie zagadnień prawnych i religijnych różnych krajów - także pozaeuropejskich.

Zbiory pochodzące z różnych bibliotek, nie tylko śląskich, zabezpieczonych na Dolnym Śląsku to publikacje w wielu językach, głównie z zakresu historii oraz historii literatury i sztuki.

Celem tego projektu było skatalogowanie 120 tytułów przedwojennych czasopism, dla których sporządzone zostały rekordy bibliograficzne, rekordy zasobu i hasła wzorcowe.

Upowszechnienie cennych źródeł do badań poprzez digitalizację unikatowych gazet z Kolekcji Śląsko-Łużyckiej Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu

Projekt realizowany od 1 lutego do 30 października 2018 roku, ze wsparciem finansowym MNiSW - Działalność Upowszechniająca Naukę - decyzja nr 598/P-DUN/2018 - kontynuacja z 2017 roku

Tytuły wybrane do digitalizacji:

Biorąc pod uwagę to, że znaczna część zbiorów śląskiej i łużyckiej prasy z przełomu XIX i XX wieku została wydrukowana na kwaśnym papierze, udostępnianie czasopism w oryginale stało się kłopotliwe. Tego typu papier z biegiem lat pęka i kruszy się podczas użytkowania, co prowadzi do powstawania nowych uszkodzeń, dlatego z każdym rokiem rośnie liczba oryginalnych woluminów wyłączonych z udostępniania. Biblioteka systematycznie mikrofilmuje i skanuje zbiory, dzięki czemu znacząco zwiększa bezpieczeństwo historycznych zbiorów umożliwiając dostęp do treści obiektów bez konieczności udostępniania oryginałów. Ze względu na stan zachowania gazet i czasopism te działania są traktowane priorytetowo. Całość zadania wpisuje się w ogólnoświatowe wysiłki na rzecz stworzenia uniwersalnej przestrzeni badawczej przez zapewnienie szybkiego dostępu do źródeł nie tylko badaczom, lecz także szerszym kręgom odbiorców.

Opracowanie w Międzynarodowej Bazie Źródeł Muzycznych (RISM) oraz udostępnienie w postaci cyfrowej, wzbogaconej o audio-prezentację, transkrypcji utworów muzycznych z unikatowych rękopisów kolekcji Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu

Projekt realizowany od 1 lutego do 30 października 2018 roku, ze wsparciem finansowym MNiSW - Działalność Upowszechniająca Naukę - decyzja nr 598/P-DUN/2018 - kontynuacja z 2017 roku

Głównym celem tego projektu było komputerowe, autorskie opracowanie rękopisów muzycznych o śląskiej proweniencji. Opracowany zasób muzyczny pochodzi z dawnej Biblioteki Miejskiej we Wrocławiu. Kompletne opisy dzieł zostały udostępnione w Międzynarodowej Bazie Źródeł Muzycznych (Répertoire International des Sources Musicales – RISM), a transkrypcje nutowe wraz z akustyczną prezentacją utworu w zasobie Biblioteki Cyfrowej Uniwersytetu Wrocławskiego oraz w ogólnodostępnym serwisie MuseScore.

Pierwszy etap prac obejmował katalogowanie 155 utworów nieuwzględnionych jeszcze w Międzynarodowej Bazie Źródeł Muzycznych (RISM), a kolejnym etapem była transkrypcja 197 utworów muzycznych, które zostały włączone do kolekcji Biblioteki Uniwersytetu Wrocławskiego na portalu MuseScore.

Katalogowanie w międzynarodowej bazie RISM i publikacja transkrypcji wraz z prezentacją audio pozwala szerszej publiczności - niezaznajomionej z czytaniem nut i historycznym zapisem muzycznym - na zapoznanie się z wybranymi utworami. Nieograniczony dostęp do skatalogowanych zbiorów może być pomocny przy próbach identyfikacji anonimowych dzieł.

Ponadto, ogólnodostępny zbiór dzieł muzycznych pozwolił na upowszechnienie unikatowej, dawnej kultury muzycznej Wrocławia i Dolnego Śląska. Materiał przedstawiony w postaci skanów i transkrypcji może posłużyć jako podstawa do badań muzykologicznych oraz do uzupełnienia repertuaru koncertowego muzyków z całego świata. Transkrypcje wykonane w tym projekcie stanowią także uzupełnienie istniejącego już zbioru transkrypcji muzycznych Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu.

Działalność Upowszechniająca Naukę (DUN) - 2017

Projekt realizowany od 1 lutego do 30 listopada 2017 - ze wsparciem finansowym MNiSW - Działalność Upowszechniająca Naukę - decyzja nr 651/P-DUN/2017

Przedwojenne czasopisma humanistyczne, wymagające katalogowania, wywodzą się z trzech głównych źródeł:

dawnej Biblioteki Miejskiej,
dawnej Biblioteki Uniwersyteckiej,
oraz z innych bibliotek, nie tylko śląskich, których zbiory zabezpieczono na Dolnym Śląsku, po wojnie (tzw. koncentracja niemiecka, zbiory zabezpieczone)

Zbiory pochodzące z różnych bibliotek, nie tylko śląskich, zabezpieczonych na Dolnym Śląsku to publikacje w wielu językach, głównie z zakresu historii oraz historii literatury i sztuki.

Celem tego projektu było skatalogowanie 90 tytułów przedwojennych czasopism, dla których sporządzone zostały rekordy bibliograficzne, rekordy zasobu, a także około 550 haseł wzorcowych.

Opracowanie bibliograficzne w systemie VIRTUA śląskich muzykaliów nutowych z XIX wieku i pierwszej połowy XX wieku

Projekt realizowany od 1 lutego do 30 listopada 2017 - ze wsparciem finansowym MNiSW - Działalność Upowszechniająca Naukę - decyzja nr 651/P-DUN/2017

Celem zadania było komputerowe opracowanie druków nutowych śląskich oficyn wydawniczych oraz dzieł kompozytorów działających w XIX i na początku XX wieku na terenie Śląska. Są to zbiory pochodzące z dawnej wrocławskiej Biblioteki Miejskiej, jak również ze zbiorów zabezpieczonych po II wojnie światowej. Założeniem projektu było skatalogowanie 300 muzykaliów, wprowadzenie opisów bibliograficznych do Katalogu Zbiorów Polskich Bibliotek Naukowych NUKAT, a także udostępnienie haseł wzorcowych w międzynarodowej bazie VIAF (Virtual International Authority File). Opisy katalogowe będą będą uzupełnieniem katalogu RISM (Répertoire International des Sources Musicales), w którym znajdują się już rekordy wytypowanych do katalogowania autografów i kopii muzycznych rękopisów śląskich kompozytorów. Celem zadania jest udostępnienie informacji o twórczości kompozytorów oraz o wydawnictwach muzycznych działających na Śląsku. Materiały wyselekcjonowane do katalogowania są często dziełami unikatowymi – autorstwa mało znanych, lokalnych kompozytorów. Oczekiwanymi użytkownikami powyższych zbiorów są muzykolodzy, bibliotekarze, germaniści, historycy i inne osoby zainteresowane śląską kulturą muzyczną. Udostępnianie opisów bibliograficznych jest niezbędne ze względu na stale rosnące zainteresowanie historią, a co za tym idzie - kulturą muzyczną regionu.

Upowszechnienie cennych źródeł do badań poprzez digitalizację unikatowych gazet z Kolekcji Śląsko-Łużyckiej Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu

Projekt realizowany od 1 lutego do 30 listopada 2017 - ze wsparciem finansowym MNiSW - Działalność Upowszechniająca Naukę - decyzja nr 651/P-DUN/2017

Tytuły wybrane do digitalizacji:

Anzeiger für Zobten am Berge und Umgegend. Organ für öffentliches Leben, lokale und provinzielle Angelegenheiten
Brockauer Zeitung. Organ für die amtliche Publikationen der Gemeinde und des Amtbezirks Brockau, sowie für die Gemeineden Gross Tschansch und Klein Tschansch
Hundsfelder Stadtblatt. Mit den Obrigkeitlichen Bekanntmachungen

Biorąc pod uwagę to, że znaczna część zbiorów śląskiej i łużyckiej prasy z przełomu XIX i XX wieku została na kwaśnym papierze, udostępnianie czasopism w oryginale stało się kłopotliwe. Tego typu papier z biegiem lat pęka i kruszy się podczas użytkowania, co prowadzi do powstawania nowych uszkodzeń, dlatego z każdym rokiem rośnie liczba oryginalnych woluminów wyłączonych z udostępniania. Biblioteka systematycznie mikrofilmuje i skanuje zbiory, dzięki czemu znacząco zwiększa bezpieczeństwo historycznych zbiorów umożliwiając dostęp do treści obiektów bez konieczności udostępniania oryginałów. Ze względu na stan zachowania gazet i czasopism te działania są traktowane priorytetowo. Całość zadania wpisuje się w ogólnoświatowe wysiłki na rzecz stworzenia uniwersalnej przestrzeni badawczej przez zapewnienie szybkiego dostępu do źródeł nie tylko badaczom, lecz także szerszym kręgom odbiorców.

Działalność Upowszechniająca Naukę (DUN) - 2016

Transkrypcja, udźwiękowienie i udostępnienie dawnych utworów muzycznych ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu

Projekt realizowany od czerwca do listopada 2016 – ze wsparciem finansowym MNiSW - Działalność Upowszechniająca Naukę - decyzja nr 546/P-DUN/2016

Głównym celem zadania było wykonanie transkrypcji nutowych, które realizowali pracownicy Biblioteki Uniwersyteckiej oraz partnerzy projektu – Wrocławscy Kameraliści. Transkrypcje objęły 230 utworów wydanych w XIX wieku oraz 100 utworów, pochodzących z rękopisów i starych druków

muzycznych. Do stworzenia 230 transkrypcji XIX wiecznych utworów wybrano następujące zbiory polskich patriotycznych pieśni ludowych:

"Śpiewnik narodowy Związku Kół Śpiewackich na Westfalię, Nadrenję i s. prow. wydany na cześć zmartwychwstałej i niepodległej Polski...",
"Wspomnienia roku 1830-1831 (Wiersze, pieśni z muzyką, marsze wojska polskiego, odnoszące się do tej epoki)",
"Śpiewnik szkolny zawierający w I. części pieśni w kościele katolickim używane, ułożone na 4 mieszane głosy (z organem). W II. części jedno i dwugłosowe piosnki świeckie rozłożone na 4 klasy -w 6cio oddziałowych szkołach ludowych, oraz okolicznościowe kantaty i powinszowania".

Podczas wyboru dzieł, spośród tych wydanych przed XIX wiekiem, głównym kryterium selekcji była ich unikalność lub śląska proweniencja. Pośród utworów muzycznych, które zostały transkrybowane na nuty, znalazły się dzieła takich śląskich artystów jak m.in.: Samuel Besler (1574-1625) i Gregor Lange (1552-1587), a także wyjątkowe dzieła Mikołaja Zieleńskiego (1550-1616). W projekcie wykorzystano także zbiory rękopisów, z których transkrybowano 34 utwory wokalne należące do historycznej kolekcji Jerzego Rudolfa – księcia legnickiego z dynastii Piastów. Zbiór finansowanych transkrypcji jest dostępny pod adresem: https://www.bibliotekacyfrowa.pl/dlibra/collectiondescription/209.

Utwory muzyczne są dostępne w serwisie MuseScore (https://musescore.com/), gdzie można korzystać z nich online i pobierać je w edytowalnych (mscz, MusicXML), prezentacyjnych (PDF) i dźwiękowych (mp3) formatach.

Dostęp do transkrypcji możliwy jest zarówno przez serwis MuseScore i Bibliotekę Cyfrową Uniwersytetu Wrocławskiego (BCUWr), w której powstała osobna kolekcja “Transkrypcje nutowe”. Biblioteka Cyfrowa jest częścią krajowej Federacji Bibliotek Cyfrowych, powiązanej z Europejską Biblioteką Cyfrową - Europeaną, co zapewnia włączenie obiektów cyfrowych prezentowanych w BCUWr do globalnej sieci naukowej i umożliwia ich prezentację w udźwiękowionej wersji elektronicznej. Stworzenie takiego narzędzia znacznie poszerza możliwość udostępniania źródeł muzycznych, pozwalając na ich odsłuchanie - i dalsze wykorzystanie przez muzyków (zarówno profesjonalistów i amatorów).

Działalność Upowszechniająca Naukę (DUN) - 2015

Upowszechnienie cennego źródła do badań poprzez digitalizację unikatowego lokalnego dziennika z kolekcji śląsko-łużyckiej Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu

Projekt realizowany od 15 kwietnia do do 25 listopada 2015

W ramach tego projektu - finansowanego ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (projekt Nr 740/P-DUN/2015) - do digitalizacji wybrano gazety z regionu Namysłowa: Namslauer Stadtblatt (1872-1940) oraz Namslauer Kreisblatt (1846-1941). Oba tytuły stanowią unikalne źródło do badań nad regionem Namysłowa. Gazety dokumentują życie polityczne i gospodarcze, sprawy religijne, oświatowe, opiekę zdrowia, życie kulturalne, a także miejskie i powiatowe inwestycje.

Podczas realizacji tego projektu Pracownia Reprografii i Digitalizacji BUWr wykonała 36 tys. klatek mikrofilmów, które następnie zeskanowano, aby uzskać 36 tys. Plików cyfrowych. Wszystkie pliki zostały zarchiwizowane i udostępnione w Bibliotece cyfrowej UWr – znajdują się tam łącznie 72 tys. stron obu czasopism.

Digitalizacja gazet pomoże zachować oryginalne wydania, które zostały wydane na kwaśnym papierze, przez co wymagają szczególnej opieki. Publikacja cyfrowych kopii zwiększa dostępność tego źródła do celów badawczych oraz przyczynia się do popularyzacji historii i kultury regionu.

Upowszechnienie informacji o śląskich drukach nutowych ze zbiorów zabezpieczonych oraz dawnych bibliotek Wrocławia poprzez ich opracowanie bibliograficzne w systemie Virtua

Projekt realizowany od 15 kwietnia do do 31 grudnia 2015

Projekt “Upowszechnienie informacji o śląskich drukach nutowych ze zbiorów zabezpieczonych oraz dawnych bibliotek Wrocławia poprzez ich opracowanie bibliograficzne w systemie Virtua” został zrealizowany dzięki dofinansowaniu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (uchwała nr 741/ P-DUN/2015). Założeniem projektu było przedstawienie najważniejszych przejawów kultury muzycznej Śląska XIX i początku XX wieku poprzez elektroniczne katalogowanie śląskich druków nutowych. Wyniki prac mogą okazać się pomocne muzykologom, bibliotekarzom, historykom, germanistom oraz innym osobom zainteresowanym muzyką regionu. Stworzone opisy bibliograficzne mogą posłużyć jako materiał źródłowy do ewentualnej publikacji tematycznych katalogów twórczości śląskich kompozytorów.

W ramach projektu, w całości zrealizowanego przez pracowników Oddziału Zbiorów Muzycznych BUWr, wykonano następujące zadania: selekcję obiektów do opracowania, katalogowanie 500 pozycji zbiorów muzycznych w systemie Virtua, wprowadzenie do bazy NUKAT kompletnych opisów bibliograficznych, utworzenie rekordów KHW (haseł wzorcowych) w bazach NUKAT i VIAF (osobowych, serii, tytułów ujednoliconych), katalogowanie przedmiotowe w języku KABA wraz z utworzeniem rekordów jhp oraz rhp, a także zamieszczenie 500 opisów bibliograficznych w lokalnej bazie katalogowej.

Podstawowym kryterium wyboru materiałów był dorobek muzyczny śląskich kompozytorów i wytwory śląskich wydawnictw specjalizujących się w rozpowszechnianiu druków muzycznych.

Pomysł umieszczenia opisów śląskich druków muzycznych w bazie NUKAT podyktowany był rosnącym zainteresowaniem historią regionu oraz kulturą muzyczną Śląska.

Piastowskie kolekcje ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu. Digitalizacja i udostępnienie

Projekt realizowany od 1 marca do 31 grudnia 2015

Projekt “Piastowskie kolekcje ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu. Digitalizacja i udostępnienie” zrealizowano dzięki dotacjom Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach priorytetu “Ochrona i cyfryzacja dziedzictwa kulturowego” (na podstawie Umowy nr 02867/15/FPK/NIMOZ). Projekt obejmował kompleksową digitalizację i udostępnienie w Internecie unikatowego księgozbioru, w którego skład wchodzą zasoby trzech historycznych kolekcji: brzeskiej biblioteki książęcej (Bibliotheca Piastorum Bregensis), legnickiej biblioteki książęcej Jerzego Rudolfa (Bibliotheca Rudolphina Legnicensis), legnickiej biblioteki przy kościele św. św. Piotra i Pawła (Bibliotheca Ecclesiae SS. Petri et Pauli Legnicensis). O wartości tych zbiorów decyduje nie tylko ich związek z dynastią Piastów (i pośrednio z innymi dynastiami Europy), lecz także różnorodna treść, bogate dekoracje opraw oraz stosunkowo dobry stan zachowania. Całość kolekcji włączonej do projektu (1720 dzieł) jest dostępna publicznie w Bibliotece Cyfrowej Uniwersytetu Wrocławskiego (a tym samym – pośrednio poprzez Europeanę), a także za pośrednictwem portalu Dziedzictwo kulturowe w badaniach Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu. Częścią projektu była także rozbudowa niezbędnej infrastruktury, m.in. zakup specjalnego stołu do reprografii rękopisów i starodruków, sprzętu fotograficznego oraz oprogramowania. Konserwacji poddano dziesięć ksiąg, a wszystkie egzemplarze przeznaczone do digitalizacji zostały oczyszczone. W ramach promocji projektu wydano folder informacyjny (w 4 wersjach językowych) oraz książkę Piastowskie kolekcje ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu. Digitalizacja i udostępnianie. Zorganizowana została także konferencja konferencja kończąca projekt, na której zaprezentowano dzieje historycznych księgozbiorów piastowskich oraz omówiono rezultaty wykonanego zadania i opublikowano artykuły promujące projekt.

Bibliotheca Rudolphina. Księgozbiór muzyczny księcia legnicko-brzeskiego Jerzego Rudolfa

Projekt realizowany od 27 października 2014 do 13 marca 2015 roku

W październiku 2014 roku Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu podpisała umowę z Wrocławskimi Kameralistami Cantores Minores Wratislavienses w sprawie wspólnego projektu pod nazwą Bibliotheca Rudolphina.

Celem projektu, finansowanego w ramach Wieloletniego Programu Rządowego Kultura+/Digitalizacja, jest cyfryzacja starych druków i rękopisów muzycznych znajdujących się w historycznej bibliotece księcia legnicko-brzeskiego Jerzego Rudolfa.

Biblioteka Uniwersytetu Wrocławskiego podjęła się dwóch zadań w ramach projektu:

digitalizacji muzycznych rękopisów i starodruków ze zbiorów Rudolphiny, zarówno ze zbiorów własnych i Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Legnicy (zadanie zrealizowano w okresie od 27 października do 15 grudnia 2014 roku),
publikacji zdigitalizowanych materiałów w Bibliotece Cyfrowej Uniwersytetu Wrocławskiego w podkolekcji “Bibliotheca Rudolphina” (zadanie ukończono 13 marca 2015 roku). Ponadto, wszystkie zdigitalizowane materiały zostały uzupełnione przez pracowników Biblioteki opisami merytorycznymi i są udostępniane online, za pośrednictwem Biblioteki Cyfrowej.

Celem projektu było udostępnienie XVII-wiecznego zbioru śląskich muzykaliów o wyjątkowym znaczeniu dla badaczy europejskiej kultury muzycznej. Wrocławscy Kameraliści zorganizowali także serię koncertów, podczas których zaprezentowano nieznane wcześniej, wybitne dzieła muzyki renesansu. Planowane jest rozesłanie nagrań utworów (na 6 płytach CD) do najważniejszych bibliotek na świecie. Projekt przyniesie korzyści wszystkim partnerom - Biblioteka Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Legnicy pozyska cyfrowe kopie swych bezcennych dzieł muzycznych, Kameraliści Wrocławscy otrzymają materiały na kolejne koncerty, a Biblioteka Uniwersytecka wzbogaci się o skany utworów należących do jednej z najbardziej wartościowych piastowskich kolekcji muzykaliów.

Projekt Succeed

W latach 2013-2014 Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu uczestniczyła, jako podwykonawca, w europejskim projecie badawczym Succeed (https://www.digitisation.eu/), którego celem było promowanie badań z zakresu masowej digitalizacji, ze szczególnym uwzględnieniem zasobów tekstowych.

Nasza biblioteka, jako członek Centrum Kompetencji ds. Digitalizacji – IMPACT, została zaproszona do udziału w projekcie przez Konsorcjum Succeed jako podmiot posiadający własny, znaczący dorobek w dziedzinie digitalizacji, czyli - wieloletnie doświadczenie, wysoko wykwalifikowanych specjalistów, dobrą bazę sprzętową i wymierne efekty pracy, w tym Bibliotekę Cyfrową Uniwersytetu Wrocławskiego, E-Wydawnictwo BUWr, Portal “Dziedzictwo Kulturowe w badaniach Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu” i inne usługi dostępne za pośrednictwem strony internetowej www.bu.uni.wroc.pl.

W ramach projektu, zespół z BUWr przetestował dwa narzędzia (oprogramowanie Scan Tailor – do obróbki skanów; Tesseract OCR – oprogramowanie do optycznego rozpoznawania znaków), sprawdzając możliwości ich wykorzystania do przyśpieszenia i optymalizacji procesów podczas pracy nad digitalizacją wybranych zbiorów, obróbką i przygotowaniem skanów do prezentacji w Bibliotece Cyfrowej Uniwersytetu Wrocławskiego.

Wyniki testów zostaną wykorzystane przez BUWr do obniżenia kosztów i zwiększenia efektywności prac związanych z przygotowaniem zasobów cyfrowych dla Biblioteki Cyfrowej. Ponadto, testy przeprowadzone na oprogramowaniu Scan Tailor i Tesseract są istotne dla przygotowania technologii opartych na przetwarzaniu danych w chmurze. Obecnie niezbędne jest opracowanie procedur i interfejsów, które pozwolą pracownikom na zdalne zarządzanie. Skonfigurowanie procesu digitalizacji w chmurze pozwoli także na integrację z innymi stacjami roboczymi przeznaczonymi do uzyskiwania obrazu cyfrowego (np. skanerami, aparatami cyfrowymi) i systemami prezentacji (np. Biblioteka Cyfrowa) oraz z miejscami przeznaczonymi do archiwizacji danych.

Za osiągnięcia w badaniach prowadzonych w ramach projektu Succeed oraz wdrożenie opracowanych rozwiązań, niezbędnych do optymalizacji procesów digitalizacji – Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu otrzymała wyróżnienie na konferencji finałowej projektu Succeed w Paryżu, w Bibliotece Narodowej Fracji (28 listopada 2014).

[Galeria zdjęć]

Działalność Upowszechniająca Naukę (DUN) - 2014

Upowszechnianie cennych źródeł do badań poprzez digitalizację unikatowych gazet i czasopism z kolekcji śląsko-łużyckiej Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu
Projekt realizowany od 4 marca do 28 października 2014 – ze wsparciem finansowym MNiSW - decyzja nr 623/P-DUN/2014

W ramach projektu, w Bibliotece Cyfrowej Uniwersytetu Wrocławskiego zdigitalizowano i upowszechniono ponad 88 tys. stron z szesnastu wybranych śląskich gazet i periodyków. Pośród wyselekcjonowanych czasopism znalazły się między innymi unikalne polonika ("Stadło”, 1849; “Nowiny Szląskie”,1884-1888), elitarne czasopisma społeczno-kulturalne, dostarczające informacji o życiu artystycznym i wydarzeniach kulturalnych we Wrocławiu i na Dolnym Śląsku (“Breslauer Stadt - und Landbote”, 1833-1842; “Breslauer Theaterzeitung”, 1832-1845), popularne gazety będące kroniką miejskiego życia (“Breslauer Beobachter”, 1835-1850; “Der Breslauer Erzähler”, 1835-1848, “Breslauer Localblatt”, 1834-1837, “Breslauer Nachtpost”, 1922-1929), anarchistyczy tygodnik (“Breslauer Tribüne”, 1924), czasopismo dokumentujące działalność społeczności żydowskiej we Wrocławiu (“Breslauer Jüdisches Gemeinde-Blatt", 1924-1938), materiały źródłowe do badań gospodarki i rzemieślnictwa na Śląsku (“Breslauer Gewerbeblatt”, 1854-1908), cenna źródło wiadomości o dziejach Kościoła na Śląsku (“Schlesisches Pastoralblatt”, 1880-1929), czasopisma akademickie (“Verzeichniss des Vorlesungen an der Königlichen Universität Breslau”, 1839-1944; “Akademische Blätter”, 1910-1931) oraz turystyczne (“Der Gebirgsbote”, 1874-1906; “Bericht des Zobten-Gebirgs-Verein", 1887-1918).

Dodatkowo zmikrofilmowano sześć gazet objętych projektem. Podczas realizacji projektu osiągnięto dwa główne cele:

Zabezpieczenie przed niszczeniem historycznych czasopism wydrukowanych na kwaśnym papierze.
Popularyzacja zbiorów, należących do europejskiego dziedzictwa kulturowego, poprzez udostępnianie ich zdigitalizowanych kopii w Bibliotece Cyfrowej Uniwersytetu Wrocławskiego.

„«Imago Silesiae Inferioris online». Mapy, plany i widoki Dolnego Śląska ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu. Digitalizacja i udostępnienie w sieci” oraz „«Dziedzictwo Regionu i Europy». Cymelia ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu. Digitalizacja i udostępnienie w sieci”.

Projekty były realizowane w Bibliotece Uniwersyteckiej we Wrocławiu od 1 lutego 2010 do 30 kwietnia 2013 roku. Współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013, Priorytet 6: Wykorzystanie i promocja potencjału turystycznego i kulturowego Dolnego Śląska, Działanie 6.4. "Turystyka kulturowa", Nabór 35/K/6.4/2009 "Turystyka kulturowa – upowszechnienie informacji o dziedzictwie przeszłości - digitalizacja i upowszechnianie zasobów":

„«Imago Silesiae Inferioris online». Mapy, plany i widoki Dolnego Śląska ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu. Digitalizacja i udostępnienie w sieci” - [Informacje ogólne], [Opis i realizacja]
- Baza dostępna od 30 kwietnia 2013 pod adresem - https://dk.bu.uni.wroc.pl/imago/
- Od 1 lipca 2013 także jako część portalu dziedzictwa kulturowego - https://dk.bu.uni.wroc.pl/
„«Dziedzictwo Regionu i Europy». Cymelia ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu. Digitalizacja i udostępnienie w sieci”
- Baza dostępna od 30 kwietnia 2013 pod adresem - https://dk.bu.uni.wroc.pl/cymelia/
- Od 1 lipca 2013 także jako część portalu dziedzictwa kulturowego - https://dk.bu.uni.wroc.pl/

„Ornamenta Poloniae Mediaevalia". Sztuka średniowieczna na ziemiach polskich: katalog form i detalu na tle europejskim”

Projekt dotowany z budżetu Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Realizowany od 1 sierpnia 2009 do 30 listopada 2012 roku.

W ramach projektu stworzono bazę zawierającą materiały źródłowe do badań sztuki średniowiecznej w Polsce (zarówno w wymiarze krajowym i regionalnym) uzupełnioną analogicznymi pozycjami z innych krajów europejskich. Może ona wzbudzić zainteresowanie przyszłych badaczy relacji w sztuki polskiej z dziełami artystycznymi z innych krajów europejskich. Pomoże również w usystematyzowaniu i uzupełnieniu wciąż rozproszonej i niepełnej wiedzy o sztuce średniowiecznej w Polsce, a także w gromadzeniu materiałów naukowych o potwierdzonej chronologii, co może być przydatne przy datowaniu zabytków, których datowanie wciąż podlega wątpliwościom. Nasz projekt wpisuje się w coraz liczniejszą grupę międzynarodowych, interdyscyplinarnych badań sztuki europejskiej.

Oprócz opisów, wykonano także 27 tys. zdjęć zdobień i detali śreniowiecznej sztuki polskiej i europejskiej, które uzupełniono o 3 tys. ogólnych obrazów obiektów (zespoł architektoniczno-rzeźbiarskich, rękopisów, dzieł sztuki i rzemiosła, zabytków archeologicznych), na których znajdują się ornamenty.

Baza jest dostępna od 1 lipca 2013 roku pod adresem - https://dk.bu.uni.wroc.pl/opm/
Również jako część portalu dziedzictwa kulturowego - https://dk.bu.uni.wroc.pl/

Obecnie trwa m.in. proces integracji indeksów z innymi bazami danych oraz zmiana identyfikatorów plików graficznych.

Interaktywna, multimedialna bibliografia Śląska. Cz. I. Stare druki i druki zwarte XIX w. ze zbiorów Gabinetu Śląsko-Łużyckiego Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu

Pojekt dofinansowany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju. Realizowany od 1 czerwca 2008 do 31 marca 2012 roku.

Podczas realizacji projektu:

Opracowano schemat opisu bibliograficznego z zestawem słów kluczowych oraz aplikację komputerową.
Sporządzono opisy bibliograficzne i wykaz ilustracji występujących w drukach, włączając:
- selekcję i stworzenie opisów bibliograficznych starodruków i monografii, wydanych przed 1914 rokiem, z dawnego Gabinetu Śląsko-Łużyckiego, które następnie wprowadzono do NUKATu i lokalnych katalogów elektronicznych; dzielenie tomów na pojedyncze wpisy bibliograficzne (w przypadku dzieł zbiorowych, zbiorów opracowań jednego autora itp.), skanowanie stron tytułowych o spisów treści (pozycji, które nie zostały w pełni zdigitalizowane).
- Nanoszenie sygnatur bibliotecznych, tworzenie hiperłącz do:
  - elektronicznego katalogu BUWr (jeśli pozycja już się tam znajdowała),
  - kart katalogu zdigitalizowanego byłego Gabinetu Śląsko-Łużyckiego lub do zdigitalizowanego katalogu Wratislavianów,
  - obiektu zamieszczonego w Bibliotece Cyfrowej (jeśli już został tam wprowadzony), przygotowanie metadanych do zamieszczenie w Bibliotece Cyfrowej,
  - ilustracji obiektów znajdujących się w Śląskim Archiwum Ikonograficznym.
- Weryfikację opisów bibliograficznych i korektę słów kluczowych. Łącznie wykonano 340 opisów bibliograficznych starych druków, a z XIX-wiecznych publikacji:
  - opisów bibliograficznych: nowych – 1243; zmodyfikowanych – 25,
  - haseł wzorcowych (KHW): nowych - 767; zmodyfikowanych – 90,
  - rozwiniętych haseł przedmiotowych (RHP): nowych – 1190; zmodyfikowanych – 73,
  - haseł przedmiotowych (w języku KABA): nowych – 73,
  - rekordów pozycji: nowych – 1259.
Całkowicie zdigitalizowano 62 wybrane druki.

Obecnie kartoteki: osobowa i literatury przedmiotu są integrowane z kartotekami osobową i literatury przedmiotu powstałymiw ramach projektu Śląskie Archiwum Ikonograficzne. Do końca b.r. zostaną zintegrowane z kartotekami osobową i literaturyprzedmiotu powstałymi w ramach projektów "Imago Silesiae Inferioris online". Mapy, plany i widoki Dolnego Śląska ze zbiorówBiblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu. Digitalizacja i udostępnienie w sieci oraz "Dziedzictwo Regionu i Europy".Cymelia ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu. Digitalizacja i udostępnienie w sieci.

Bibliografia dostępna jest pod adresem https://dk.bu.uni.wroc.pl/IBS/, jako część portalu dziedzictwa kulturowego - https://dk.bu.uni.wroc.pl/.

Śląskie Archiwum Ikonograficzne

Pojekt dofinansowany przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego (od 2011 przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju). Realizowany od 15 marca 2007 do 14 grudnia 2011 roku.

Podczas realizacji projektu utworzono elektroniczną bazę zawierająca 18 tys. zdjęć cyfowych 9360 obiektów (zespołów urbanistycznych, obiektów architektonicznych, rzeźb, obrazów, sztuki zdobniczej, grafik, rysunków, dokumentów, pieczęci, herbów i innych) wywodzących się z historycznego regionu Śląska. Każdy obiekt został opisany w formie katalogu naukowego, według listy cech, zgodnej w swym jądrze z klasyfikacją MIDAS (Marburger Administrations, Dokumentations und Administrations-System), opracowaną przez prof. Lutza Heusingera z Bildarchiv Foto Marburg przy Instytucie Historii Sztuki Philipps-Universität Marburg. Baza zawiera zabytki pochodzące z okresu od pradziejów do początku XIX wieku.

Projekt został zgłoszony do wdrożenia. W ramach realizacji przedsięwzięcia (od 17 lutego 2012) wykonano następujące prace:

bazę powiększono o 2 tys. zdjęć przedstawiających ponad 700 obiektów pochodzących z okresy od połowy XIX wieku do początków XX wieku (2012),
serwis został przeniesiony na wydajniejszy serwer, który umożliwia oglądanie ilustracji w wysokiej rozdzielczości (Maj 2012),
opracowano i wdrożono system pomocy (2012-2013)

Od stycznia 2013 roku baza dostępna jest pod adresem - https://dk.bu.uni.wroc.pl/sai/
Moduł “Urbanistyka, architektura i jej wyposażenie” dostępny jest pod adresem - https://dk.bu.uni.wroc.pl/architektura/ - i obejmuje:

siatkę topograficzną dotyczącą Śląska w granicach historycznych i obszarów ościennych,
zespoły urbanistyczne,
obiekty architektoniczne (w tym wnętrza, ich wyposażenie, detal architektoniczny itp.),
biogramy artystów.

Od końca kwietnia 2013 roku dostępny jest moduł “Rękopisy średniowieczne”.
Od końca czerwca 2013 zintegrowane bazy dostępne są pod adresami:

Śląskie Archiwum Ikonograficzne - http://dk.bu.uni.wroc.pl/sai
Dziedzictwo kulturowe w badaniach Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu - http://dk.bu.uni.wroc.pl

Oprogramowanie stworzone podczas realizacji projektu Śląskie Archiwum Ikonograficzne jest używane (po odpowiednich aktualizacjach i z nowymi funkcjami) w innych projektach badawczo-rozwojowych Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu.

Opracowanie i zabezpieczenie kolejnej partii rękopisów muzycznych Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu

Od 1 października 2009 do 30 kwietnia 2010 roku w Oddziale Zbiorów Muzycznych Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu, dzięki dotacji z funduszy Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej oraz technicznemu wsparciu ze strony RISM Zentralredaktion z Frankfurtu nad Menem, katalogowana jest kolejna część rękopisów muzycznych.

Zbiory wrocławskich zabytków muzycznych znajdujące się obecnie w Bibliotece Uniwersyteckiej wywodzą się z kilku źródeł. Zgromadzone w Bibliotece zabytki stanowią podstawę badań z zakresu historii muzyki powszechnej, a ze względu na swoją specyfikę i związek z regionem także badań muzyki śląskiej.

Kontynuacja pracy w systemie, w którym materiały muzyczne będą w katalogowane w jednolity sposób, wydaje się jedną z najkorzystniejszych form współpracy z naukowcami.

Podczas katalogowania opracowano kilka grup rękopisów wywodzących się ze Śląska. Pośród nich można wyróżnić cztery główne grupy, które są związane z twórcami działającymi we Wrocławiu w XIX i na początku XX wieku. Właścicielami tych zbiorów byli następujący kompozytorzy: Gottlob Siegert, Hermann Berthold, Max Ansorge i Max Thomale.

Gottlob Siegert (urodzony 6 maja 1789 w Ernsdorf – obecnie części Dzierżoniowa [Reichenbach], zmarł w 1868 roku we Wrocławiu).
Od 1802 roku związany był z kościołem św. Bernadra – najpierw jako wokalista, a od 1812 r. jako kantor. Był również nauczycielem w szkole miejskiej Świętego Ducha. W obu miejscach prowadził chóry. Siegert zwykł zapisywać notatki na rękopisach swoim charakterystycznym pismem. Zawsze podpisywał swoje rękopisy. Na podstawie znaków własnościowych można wyraźnie wyróżnić pięć rękopisów, które należały do kościoła św. Bernarda. W trakcie prac wprowadzono do bazy RISM dziewięć kolejnych manuskryptów pochodzących z jego prywatnej kolekcji.

Hermann Berthold (urodzony 14 kwietnia 1819 w Dreźnie, zmarł 20 marca 1879 we Wrocławiu).
Związany był z kościołem św. Bernarda – najpierw jako organista (od 1854 r.), a później (od 1857 r.) także jako kantor. Był autorem wielu utworów sakralnych na orkiestrę i fortepian. Pośród opracowanych dzieł autora znalazło się 10 rękopisów utworów chóralnych z akompaniamentem organów lub orkiestry. W trakcie prac opracowano także 6 rękopisów wydzielonych z kolekcji utworów chóralnych, które (sądząc po notatkach na marginesach) były częścią jego prywatnych zbiorów. Jego monumentalne dzieło, Die Hunnenschlacht, na solitę, dwa chóry i dużą orkiestrę symfoniczną zostało wykonynane około 1880 roku przez wrocławski chór Cäcilia.

Max Thomale (urodzony 22 listopada 1867, zmarł 11 stycznia 1932) był kompozytorem i organistą działającym we Wrocławiu. Jako dobrze wykształcony nauczyciel muzyki i śpiewu w gimnazjum przy kościele św. Marii Magdaleny, 19 lutego 1904 objął stanowisko kantora w kościele Odkupiciela (Erlöserkirche), który nie dotrwał do naszych czasów. Podczas katalogowania opracowano 29 rękopisów kompozytora, do których dołączono cztery z jego prywatnej kolekcji. Większość z tych pozycji stanowią utwory wokalne z akompaniamentem fortepianu, osiem utworów chóralnych i dwa na fortepian.

Max Ansorge (urodzony 1 października 1862 w Strzegomiu [Striegau], zmarł 12 maja 1940 w Namysłowie [Namslau]). W latach 1884-1887 studiował na Königliche Hochschule w Berlinie, od 1887 do 1891 był kantorem i organistą w kościele św. Jakuba w Stralslund. W okresie od 1891 do 1896 pracował jako drugi organista w kościele św. Bernarda. W 1896 roku został zatrudniony jako organista w kościele Lutra, gdzie pozostał do 1908 roku. W trakcie katalogowania opracowana 82 autografy kompozytora, dodając cztery rękopisy, które najprawdopodobniej należą do jego prywatnej kolekcji. W większości przypadków, opracowanymi materiałami były utwory wokalne z akompaniamentem fortepianu lub organów, a także utwory chóralne.

Wszystkie wymienione powyżej utwory zostały opracowane w programie komputerowym Kallisto i wprowadzone do Międzynarodowego Katalogu Źródeł Muzycznych RISM (Répertoire Internationale des Sources Musicales) - zgodnie z umową pomiędzy Biblioteką Uniwersytecką a Fundacją Współpracy Polsko-Niemieckiej.

W ramach wsparcia finansowego Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej skatalogowano 250 rękopisów, które odnaleźć można w bazie RISM pod numerami: 301.009.037 ; 301.009.0340 ; 301.009.0342 ; 301.009.047 – 301.009.099 ; 301.009.106 – 301.009.109 ; 301.009.201 – 301.009.390.

Dzięki własnemu wkładowi finansowemu Biblioteki Uniwersyteckiej, Oddział Zbiorów Muzycznych skatalogował 150 manuskryptów, które znajdują się w bazie RISM pod numerami: 301.009.038 – 301.009.039; 301.009.041 ; 301.009.043 – 301.009.046 ; 301.009.100 – 301.009.105 ; 301.009.110 – 301.009.200 ; 301009400 – 9447

Sprawozdanie z powyżych działań powstało po korekcie i zatwierdzeniu rekordów elektronicznych przez pracowników RISM Zentralredaktion we Frankfurcie.

Scalenie, na poziomie katalogów RISM, informacji o rozproszonej kolekcji rękopisów muzycznych ze zbiorów Uniwersytetu Wrocławskiego i Biblioteki Miejskiej we Wrocławiu (gromadzonych do 1945 r.).

Projekt zaplanowany na lata 2007-2009 realizowany będzie przez pracowników Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu (BUWr.), Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie (BUW) i przedstawiciela Instytutu Sztuki PAN Warszawie. Celem projektu w zakresie serii RISMA/II jest:

stworzenie elektronicznych opisów katalogowych możliwie dużej grupy zasobów rękopiśmiennych proweniencji śląskiej (przechowywanych w Bibliotekach Uniwersyteckich we Wrocławiu i w Warszawie),
ustalenie tzw. rękopisów rozproszonych,
równoczesne badania proweniencyjne i dotyczące koordynacji repertuarowych.

Natomiast w zakresie źródeł liturgiczno-muzycznych celem projektu jest:

utworzenie bazy danych źródeł liturgiczno-muzycznych X-XVI w. ze zbiorów BUWr,
opracowanie na podstawie ww. bazy wykazu źródeł liturgiczno-muzycznych ze zbiorów BUWr. obejmującego podstawowy opis kodykologiczny i muzykologiczny,
identyfikacja i szczegółowy opis źródeł liturgiczno-muzycznych z dawnych zbiorów uniwersyteckich we Wrocławiu (głównie fragmenty znajdujące się w BUWr oraz w BUW).

Podczas realizacji projektu planowane jest opracowanie następujących zbiorów:

54 rękopisów, zawierających 480 utworów, z piastowskiego księgozbioru księcia Jana Chrystiana z Brzegu (Biblioteki Królewskiego Gimnazjum w Brzegu),
12 manuskryptów, zawierających około 600 utworów, wywodzących się ze zbiorów Biblioteki Rudolfiny z Legnicy,
Stimmen – Sammlung Bohn and Partituren – Sammlung Bohn (96 pozycji z Oddziału Zbioru Muzycznych BUWr),
zbiory wrocławskich instytucji muzycznych (około 400 rękopisów),
zbiory muzyki liturgicznej z różnych oddziałów BUWr,
zbiór rękopisów z Wyspy Piaskowej (830 woluminów),
kolekcja manuskryptów z kościoła św. Wincentego (130 woluminów),
rękopisy pochodzące z dawnej kolecji kościoła św. Macieja (100 woluminów),
indywidualne zbiory profesorskie związane z ośrodkami Dominikanów na Dolnym Śląsku (około 210 woluminów),
autorskie zbiory rękopisów (około 375 woluminów).

Portal Wrocławski ruch robotniczy do 1933 roku

Niemieckojęzyczne materiały, które są przechowywane w Bibliotece Uniwersyteckiej we Wrocławiu i Bibliotece Fundacji im. Friedricha Eberta, zostaną zdigitalizowane i umieszczone w sieci. Źródła odczytywane komputerowo, pozostaną na serwerze rodzimej biblioteki. Wszystkie źródła zostaną wirtualnie połączone na jednym portalu. Projekt ten w latach 2008 i 2009 był wspierany przez darowiznę Ericha Brosta. Wsparcie tego projektu miało na celu utworzenie jednej, technicznej platformy, jak również zdigitalizowanie głównych istniejących źródeł.

http://library.fes.de/breslau/index.htm

Biblioteka byłego Uniwersytetu we Frankfurcie nad Odrą (1506-1811) - opracowanie i digitalizacja zbiorów zachowanych we Wrocławiu

W październiku 2003 roku Uniwersytet Wrocławski i Uniwersytet Europejski Viadrina we Frankfurcie nad Odrą podpisały porozumienie o wspólnej realizacji projektu. Głównymi celami było odtworzenie pierwotnego staniu Biblioteki Frankfurckiej, której zbiory w 1811 roku przeniesiono do Wrocławia, i stworzenie elektronicznego katalogu tych zbiorów.

Korzyści z tego projektu są wzajemne dla obu uczestników. Dzięki nowo utworzonym bazom, badania nad historią Uniwersytetu we Frankfurcie mogą zyskać nowe kierunki, a Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu zyska cyfrowe kopie swoich najcenniejszych dawnych zbiorów. Wyniki digitalizacji zostaną udostępnione w pełnym zakresie i odpowiedniej formie (CD-ROM, przez internet), dla celów naukowych obu uczestników projektu. Digitalizacja zabezpieczy oryginalne egzemplarze dzieł.

Pierwsza faza projektu została sfinansowana przez Uniwersytet Viadrina we Frankfurcie – z jego własnych funduszy – oraz środków Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej. Pierwsza faza projektu obejmowała:

Znalezienie w magazynach Oddziału Starych Druków BUWr książek wywodzących się z kolekcji Uniwersytetu we Frankfurcie.
Wyszukiwanie i skanowanie odpowiednich kart ze znajdującego się w Bibliotece Uniwersyteckiej we Wrocławiu katalogu kart tytułowych.
Komputerowe opracowanie drukowanego katalogu Europejskiego Viadrina we Frankfurcie.
Komputerowe opracowanie rękopiśmiennych katalogów.
Tworzenie danych bibliograficznych w oparciu o zdigitalizowane strony tytułowe i łączenie stron tytułowych z odpowienimi plikami w bazie danych.

W magazynach Oddziału Starych Druków BUWr przejrzano około 87 tys. woluminów w poszukiwaniu frankfurckich ekslibrisów i pieczęci. W rezultacie odnaleziono 5.285 pozycji w 4.094 tomach. Zeskanowano strony tytułowe wybranych druków.

Od stycznia 2009 roku dostępna jest cyfrowa rekonstrukcja Biblioteki Uniwersyteckiej dawnej Viadriny. Wizualna symulacja pozwala na poruszanie się po gmachu biblioteki, pośród wirtualnych półek z książkami. Po zakończeniu digitalizacji starych druków, do programu zostaną włączone ich wersje elektroniczne.

https://www.europa-uni.de/en/index.html

Projekt ENRICH

Enrich/EuropeanaLocal - warsztaty i prezentacje

EContentplus jest długoterminowym (2005-2008) programem europejskim, którego celem jest zwiększenie dostępności i wykorzystania zasobów elektronicznych w Europie.

Zakończenie prac nad projektem ENRICH (strona internetowa projektu) jest zaplanowane na okres od 1 grudnia 2007 do 30 listopada 2009 roku. Celem projektu jest stworzenie bazy dla „Europejskiej Biblioteki Cyfrowej Dziedzictwa Kulturowego” (rękopisy, inkunabuły, stare druki, dokumenty archiwalne itp.). Głównym zadaniem jest koordynacja i integracja różnych typów reprezentacji dziedzictwa kulturowego w Europie. Zbiory zintegrowane w ramach prac nad projektem mogą być wzbogacane przez różne instytucje zajmujące się dziedzictwem kulturowym. Pozwala to na łatwiejszy dostęp do trudno osiągalnych dokumentów.

Machsor mechol haschana

W 2008 roku został zrealizowany wspólny projekt Biblioteki Uniwersytekciej we Wrocławiu i Sächsischen Landesbibliothek – Staats- und Universitätsbibliothek Dresden (SLUB) - digitalizację i prezentację w internecie hebrajskiego rękopisu Mahzora, którego część I znajduje się w zbiorach SLUB-u, natomiast część II w zbiorach BUWr. W wyniku współpracy pomiędzy bibliotekami powstała cyfrowa kopia powyższego rękopisu.

Logo BUWr

Dostęp do cyfrowych kopii:

Część I: Drezno, SLUB, Mscr.Dresd.A.46.a
Wejście do cyfrowej kolekcji SLUB w Dreźnie
Wejście do Biblioteki Cyfrowej BUWr

Część II: Wrocław, BUWr, Ms.or.I1
Wejście do Biblioteki Cyfrowej BUWr
Wejście do cyfrowej kolekcji SLUB w Dreźnie

Machzor (“cykl”) jest żydowskim odpowiednikiem chrześcijańskiego brewiarza i obejmuje częściowo śpiewane modlitwy na siedem określonych szabatów i innych świąt roku żydowskiego, a także wiersze liturgiczne (pijutim).

Ten dwutomowy kodeks, przechowywany obecnie we Wrocławiu i Dreźnie, powstał około 1290 roku na obszarze Von Reu’ben w południowo-zachodnich Niemczech (Esslingen?). Duży format (53x38 cm, 293 lub 300 kart pergaminowych), duże hebrajskie litery, z dość dużymi odstępami pomiędzy wierszami, a także bogato zdobione miniatury i odręczne notatki liturgiczne wskazują na używanie kodeksu w synagodze. Ze względu na sporą ilość stron, rękopis, podobnie jak inne machzory, został oprawiony w dwóch tomach.

Pierwsza część (SLUB Dresden, Mscr.Dresd.A.46.a) zawiera teksty liturgiczne na święta Purim, Pesach i Schawout.

Druga część (BUWr, Ms.Or.I. 1) zawiera teksty liturgiczne na święta Rosz ha-Szana, Jom Kippur, Sukkot oraz Simchat Tora.

machsor

SLUB Dresden,
Obrazek 1 – OPIS: Mscr.Dresd.A.46.a, Bl. 202v: miniatura na święto Schawout. U góry na Synaju, przy dźwiękach trąb, Mojżesz otrzymuje z ręki Boga tablice z dziesięcioma przykazaniami i podaje je Aaronowi. Na dole: kapłani i przedstawiciele narodu izraelskiego stoją z rękami wzniesionymi w stronę Tory.

Niektóre notatki w części wrocławskiej nawiązują do tradycji liturgicznych z Wormancji. Nie wiadomo, kiedy rozdzieliły się losy obu tomów. Najstarsza wzmianka o części drezdeńskiej znajduję się w "Catalogus manuscriptorum Bibliothecae Electoralis" z 1755 r. (SLUB, Bibl.Arch.I.B, Vol.132, No. 211). Część wrocławska, jak wynika z inskrypcji z 1595 roku, należała do Gregora Grunowa, kaznodziei w Górzycy (Göritz) koło Frankfurtu nad Odrą. Następnie - w 1811 r. - wraz ze zbiorami likwidowanego Uniwersytetu Viadrina we Frankfurcie nad Odrą, część druga dotarła do Wrocławia.

BUWr
OBRAZEK 2 – OPIS: Ms.Or.I 1, Bl. 46v: Miniatura Nowego Roku (Rosz ha-Szana). U góry po lewej stronie Abraham prowadzi swojego syna Izaaka na górę, u której stóp zostawia swoje sługi z osłem obładowanym drewnem. W prawym górnym rogu Anioł Boży uniemożliwia Abrahamowi złożenie syna jako ofiary na ołtarzu. Anioł mocna trzyma miecz Abrahama i jednocześnie wskazuje na baranka jako zastępczą ofiarę.

Inwentarz i historia Funduszu Jacoba Böhme (Bestandsaufnahme und Geschichte des Jacob-Böhme-Fonds)

Od 2002 roku Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu uczestniczy w 3-letnim projekcie, który prowadzi Bibliotheca Hermetica (Amsterdam) i Międzynarodowy Instytut Jacoba Böhmego (International Jacob Boehme Institute - IJBI) w Görlitz. Celem projektu jest odzyskanie rękopisów i druków Jacoba Böhmego i jego uczniów, które wywodzą się z Archiwum Miasta Linz, a uległy rozproszeniu podczas II wojny światowej. Kolejnym krokiem jest opracowanie bibliograficzne tych materiałów i odtworzenie ich historii. W BUWr zidentyfikowano około 500 rękopisów. W październiku 2007 roku w Bibliotheca Hermetica zorganizowała wystawę i konferencję poświęconą Jacobowi Böhme. W rezultacie prac projektowych wydano także książkę “Jacob Böhmes Weg in die Welt : zur Geschichte der Handschriftensammlung”.

Ochrona europejskiego dziedzictwa kulturowego – digitalizacja i mikrofilmowanie wybranych niszczejących ze względu na zakwaszenie papieru gazet śląskich ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu

Po zakończeniu w 2006 roku projektu “Ochrona europejskiego dziedzictwa kulturowego – mikrofilmowanie zabezpieczające, digitalizacja i popularyzacja wybranych, poczytnych periodyków śląskich XIX w. ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu”, BUWr zaangażowała się w kolejny projekt, w większości finansowany przez Fundację Leopolda Kronenberga.

Misją tej Fundacji jest wspieranie działań na rzecz dobra publicznego, m.in. w obszarze edukacji, kultury i sztuki. Prowadzony przez Bibliotekę Uniwersytecką projekt wpisuje się w program Fundacji “Dziedzictwo kulturowe i tradycja” i został zaakceptowany, a także uzyskał wsparcie finansowe.

Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu jest skarbnicą wiedzy o Śląsku. Znajdują się tu czasopisma wydawane od XVIII w. oraz największy na świecie zbiór przedwojennych gazet – niemieckich i polskich – wydawanych na Śląsku. Ilość materiałów zgromadzonych w Bibliotece Uniwersyteckiej jest ogromna, a popularność dawnych periodyków stale rośnie.

Główne cele projektu (czas realizacji: 5 listopada 2007 – 30 października 2008) to:

zabezpieczenie i ochrona wybranych gazet i czasopism, któe zostały wydrukowane na kwaśnym papierze, który szybko niszczeje,
popularyzacja zbiorów należących do europejskiego dziedzictwa kulturowego poprzez zwiększenie dostępności - zamieszczenie zdigitalizowanych wersji w Bibliotece Cyfrowej Uniwersytetu Wrocławskiego.

Mikrofilmowanie gazet i czasopism pozwala na zabezpieczenie bezcennych zbiorów. Digitalizacja pozwala na łatwy dostęp do historycznych pism w postaci cyfrowych zdjęć. Ich prezentacja w Bibliotece Cyfrowej zwiększy popularność zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu.

Nowa organizacja biblioteki naukowej – wolny dostęp do zasobów bibliotecznych

Z programu “Uczenie się przez całe życie” w ramach Programów Mobilnych UE – Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu otrzymała wsparcie finansowe na projekt “Nowa organizacja biblioteki naukowej – wolny dostęp do zasobów bibliotecznych”. W ramach projektu dwóch Bibliotekarzy z BUWr (jednego z Oddziału Informacji Naukowej i jednego z Gabinetu Śląsko-Łużyckiego) wysłano na staż do Biblioteki Wolnego Uniwersytetu Berlińskiego (Universitätsbibliothek der Freien Universität Berlin). Projekt został zrealizowany w ramach programu Leonardo da Vinci (PL/07/LLP – LdV/PLM/140128) - trwał od 6 stycznia 2008 do 29 lutego 2008 roku.

Celem projektu było zdobycie doświadczenia Biblioteki w Berlinie w zakresie organizacji wolnego dostępu do zbiorów i wykorzystanie nabytej wiedzy przy planowaniu struktury organizacyjnej w nowym budynku Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu.

Ośmiotygodniowe praktyki odbywały się w kilku bibliotekach: Bibliotece Wolnego Uniwersytetu Berlińskiego (FUB), Bibliotece Filologicznej FUB i innych bibliotekach w Berlinie i Poczdamie.

W pierwszym tygodniu stażyści zapoznali się ze strukturą Biblioteki FUB, funkcjami systemu ALEPH, a także rolą i zadaniami bibliotekarzy dziedzinowych. Drugiego tygodnia zaznajamiali się z pracą magazynu, wypożyczalni miejscowej i międzybibliotecznej. Trzeci tydzień został poświęcony obowiązkom oddziału informacji naukowej i czytelni.

Pomimo, że instytucją, która organizowała staż była Biblioteka FUB, stażyści odwiedzili także inne biblioteki brandenburskie, co okazało się przydatne dla ogólnego celu praktyk. Stażyści zapoznali się także z innymi bibliotekami: Universitätsbibliothek der Humboldt-Universität zu Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin, Zentral – und Landesbibliothek Berlin oraz Bibliothek der Filmhochschule Konrad-Wolf (HFF) Babelsberg. Szóstego tygodnia odwiedzili Bibliotekę Filologiczną FUB, która jest wzorcowym przykładem biblioteki z wolnym dostępem do zbiorów. Zapoznali się z systemem klasyfikacji RVK i jego funkcjonowaniem w bibliotece, a także z obowiązkami związanymi z przeklasyfikowaniem książek ze starego systemu na nowy (czym zajmują się miejscowi studenci).

Podczas ostatniego tygodnia stażystom zaoferowane indywidualne programy – zgodne z ich osobistymi preferencjami. Jeden z nich zaznajomił się ze standardami archiwizacji długoterminowej (DINI) oraz programem digitalizacji dawnych i współczesnych publikacji uniwersyteckich w Centrum Erwina Schrödingera, należącym do Biblioteki Uniwersytetu Humboldta. Drugi stażysta odbył praktykował w Centrum Systemów Cyfrowych (CeDiS), które pełni funkcję centrum referencyjnego ds. multimediów i e-learningu. Celem stażu w CeDiS było poznanie metod korzystania z e-learningu na Wolnym Uniwersytecie Berlińskim. E-learning jest używany w prezentacji materiałów dydaktycznych – nauczyciele akademiccy publikują swoje wykłady na stronie internetowej, a pracownicy CeDiS pomagają im w przygotowaniu kursów e-learningowych, zabezpieczają dostęp do platformy Blackboard i szkolą z jej obsługi. Praktyka obejmowa także prezentację projektu Distributed Campus.

Stażyści przygotowali prezentację multimedialną, aby podzielić się zdobytą wiedzą z innymi pracownikami BUWr.

Ochrona europejskiego dziedzictwa kulturowego – mikrofilmowanie zabezpieczające, digitalizacja i popularyzacja wybranych, poczytnych periodyków śląskich XIX w. ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu

Projekt prowadzony był od 1 października 2005 do 15 listopada 2006 roku i w większości finansowany był przez Fundację Leopolda Kronenberga - organizację założoną w 1996 roku, w 125. rocznicę założenia Banku Handlowego w Warszawie. Misją fundacji jest wspieranie działań na rzecz dobra publicznego w dziedzinie edukacji, kultury i sztuki – zgodnie z działalnością założyciela banku – Leopolda Kronenberga. Projekt wpisuje się w program fundacji “Dziedzictwo kulturowe i tradycja”. Projekt uznano za bardzo ciekawe i wartościowe przedsięwzięcie, dzięki czemu został przyjęty do realizacji i otrzymał wsparcie finansowe.

Celem projektu było zabezpieczenie i ochrona wybranych, dawnych gazet, które są bezcennym materiałem źródłowym historii Śląska.

Dotację Fundacji Leopolda Kronenberga przeznaczono także na:

mikrofilmowanie zabezpieczające,
skanowanie oryginałów,
obróbkę cyfrowych zdjęć,
wprowadzenie metadanych plików,
archiwizację na płytach CD-ROM i DVD-ROM,
publikowanie informacji w internecie.

Dzięki temu przedsięwzięciu, czytelnicy będą mieli ułatwiony dostęp do zbiorów.

W trakcie realizacji projektu zmikrofilmowano następujące tytuły:

“Anzeiger für Zobten am Berge”, Zobten am Berge 1909-1941 (z przerwami),
“Illustrierte Wochenbeilage der Schlesischen Zeitung”, Berlin 1924-1927, od nr 14 z 1927 zmiana tytułu: “Illustrierte Schlesische Zeitung”, Breslau 1927-1934,
“Breslauer Gericht Zeitung”, Breslau 1897-1942,
“Neisser Zeitung”,
“Ottmachauer Zeitung”,
“Grottkauer Zeitung”,
“Neumarktrer Kreisblatt”,

Podczas prac nad projektem zdigitalizowano następujące tytuły:

“Anzeiger für Zobten am Berge”, Zobten am Berge 1909-1941 (z przerwami),
“Illustrierte Wochenbeilage der Schlesischen Zeitung”, Berlin 1924-1927, od nr 14 z 1927 zmiana tytułu: “Illustrierte Schlesische Zeitung”, Breslau 1927-1934,
“Breslauer Gericht Zeitung”, Breslau 1897-1942,
[Menzel Karl Adolf], “Topographische Chronik von Breslau”, Bd.1-2, Breslau 1805-1807,
“Breslauische Horcher”, Breslau 1800-1802,
“Breslauische Erzähler”, Breslau 1800-1809,
“Neuer Breslauischer Erzähler“ 1810-1812.

Wymienione powyżej tytuły są dostępne w formie mikrofilmów lub plików cyfrowych w Czytelni Zbiorów Specjalnych, natomiast “Illustrierte Wochenbeilage der Schlesischen Zeitung” oraz “Breslauer Gericht Zeitung” można oglądać w Bibliotece Cyfrowej UWr.

Bibliotheca Sonans

Projekt był realizowany w ramach programu “Kultura 2000” i został ukończony w ciągu roku: od 1 wrześnie 2004 do 30 sierpnia 2005 roku.

Koordynatorem projektu był wrocławski chór - Cantores Minores Wratislavienses, a współorganizatorami byli: Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu, Biblioteka Uniwersytecka w Grazu i Biblioteka Narodowa w Pradze. Celem projektu było - wspieranie wspólnego dziedzictwa kulturowego wielu narodów, ochrona i popularyzacja archiwaliów oraz zabytków muzycznych, a także upowszechnienie wiedzy o kulturze. Zaplanowano objazdowe wystawy, koncerty, wernisaże i ekspozycje dostępne w internecie. Projekt Bibliotheca Sonans został podzielony na trzy etapy:

Odnowa, konserwacja i digitalizacja zabytków muzycznych z bibliotek:

Wrocław (Polska) - Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu (m.in. zbiór inkunabułów - najstarszych druków opublikowanych przed 1501 rokiem; zbiory muzyczne z tzw. Biblioteki Rudolfiny z Legnicy; zbiory muzyczne z kościoła św. Elżbiety we Wrocławiu),
Graz (Austria) - Karl-Franzens-Universität, Universitätsbibliothek,
Praga (Czechy) - Narodni Knihovna CR.

Wystawy i koncerty:

Wrocław - Oratorium Marianum w gmachu głównym Uniwersytetu Wrocławskiego; Graz (Austria), Praga (Czechy); Bratysława (Słowacja); Braszów (Rumunia)

Nagrywanie utworów muzycznych, przygotowanie strony internetowej (elektronicznej wersji wystawy), przygotowanie katalogów wystaw i przesłanie ich do stu bibliotek europejskich, które podpisały umowę o wymianie publikacji z Biblioteką Uniwersytecką we Wrocławiu.

Więcej informacji o projekcie zamieszczono na na stronie internetowej EBIB.

Dokumentację z realizacji projektu i zdjęcia z wystawy można obejrzeć na stronie internetowej Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu.

Gotowy projekt można obejrzeć w Bibliotece Cyfrowej UWr.

Badania nad wybranymi mapami wieloarkuszowymi Dolnego Śląska z II połowy XIX i I połowy XX wieku jako odzwierciedlenie zmian zachodzących w terenie, opracowywanymi w systemie komputerowym VIRTUA

Projekt prowadzony był od 7 października 2003 do 6 października 2006 roku i został w całości sfinansowany przez Komitet Badań Naukowych. Celem projektu była selekcja materiałów kartograficznych będących przedmiotem badań, stworzenie baz danych i haseł przedmiotowych potrzebnych do opisu bibliograficznego map.

Do realizacji projektu zakupiono odpowiedni sprzęt komputerowy.

Bibliotheca Corviniana Digitalis

Koordynatorem projektu była Biblioteka Narodowa w Bukareszcie, która chciała odtworzyć zbiory Macieja Korwina i zaprezentować je w wersji cyfrowej. W tym celu, w 2003 roku, Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu przekazała Bibliotece Narodowej w Bukareszcie zeskanowany rękopis znajdujący się w zbiorach BUWr.

Wspólne dziedzictwo europejskie - ochrona i poprawa warunków udostępniania zabytków piśmiennictwa z polsko-niemieckiego pogranicza kulturowego w bibliotekach polskich

W latach 1997-2002 Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu wzięła udział w dużym projekcie polskich i niemieckich bibliotek. Celem przedsięwzięcia była selekcja druków śląskich, pomorskich i pruskich, następnie ich zmikrofilmowanie i opracowanie w formie komputerowych baz danych druków pochodzących z XVI-XVIII w., a wydanych na terenie Śląska, Pomorza i Prus Wschodnich.

Mikrofilmowanie i opracowanie obejmowało:

stare druki z lat 1501-1800,
gazety i czasopisma z XIX i XX wieku,
czasopisma żydowskie i w języku jidysz,
wybrane druki masońskie z Biblioteki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.

W realizacji projektu uczestniczyły: Biblioteka Narodowa (która później włączyła do projektu także zbiory Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie), Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu, Książnica Pomorska w Szczecinie i Biblioteka Gdańska Polskiej Akademii Nauk. Ze strony niemieckiej partnerem projektu była Bawarska Biblioteka Państwowa w Monachium.

Przedsięwzięcie zostało zainicjowane i częściowo sfinansowane (ok. 250 tys. euro) przez Fundację Roberta Boscha. Główne wsparcie finansowe uzyskano (z pomocą Fundacji Roberta Boscha) od Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej w Warszawie, która ostatecznie przyznała na realizację projektu około 2 miliony euro.

Podczas prac nad projektem zmikrofilmowano 40 106 starych druków oraz 5 486 woluminów gazet i czasopism na niemal 5 100 000 ujęciach mikrofilmowych. Wszystkie wymienione powyżej materiały (i wiele innych) zostały również skatalogowane. Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej ufundowała 20 stanowisk pracy oraz wyposażyła wyposażyła pracownie mikrofilmowe – w Warszawie, Wrocławiu i Szczecinie – w wysokiej jakości kamery. Fundacja zakupiła również 16 komputerów dla bibliotek w Warszawie, Wrocławiu, Szczecinie, Gdańsku i Poznaniu.

Do Bayersiche Staatsbibliothek wpłynęło dotychczas 5000 rolek mikrofilmów wraz z opisami katalogowymi z polskich bibliotek.

Połączenie i ujednolicenie baz katalogowych czterech bibliotek: Biblioteki Narodowej w Warszawie, Biblioteki Gdańskiej Polskiej Akademii Nauk, Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu i Książnicy Pomorskiej w Szczecinie wykonał zespół Sekcji Katalogowania - z Oddziału Starych Druków BUWr - pod kierunkiem Weroniki Karlak. Połączona baza zawiera około 35 tys. ujednoliconych opisów mikrofilmów w tym 17 070 z Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu, 14 500 z Biblioteki Narodowej w Warszawie, 2 500 z Książnicy Pomorskiej w Szczecinie oraz 2 500 z Biblioteki Gdańskiej PAN. Baza stanowi centralny elektroniczny katalog, który znajduje się na stronie internetowej BUWr. Opisy zostały przekazane także do Europejskiego Rejestru Mikroform (The European Register of Microform and Digital Masters – EROMM). W ten sposób osiągnięto główny cel, jakim jest „powszechna dostępność zbiorów”, który skupia się przede wszystkim na informacji o lokalizacji druków. Końcowym etapem było wydanie płyty CD-ROM Wspólne dziedzictwo europejskie. Druki XVI-XVIII w. ze zbiorów Biblioteki Narodowej, Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu, Książnicy Pomorskiej w Szczecinie i Biblioteki Gdańskiej PAN. Katalog mikrofilmów” - przy aktywnym udziale Weroniki Karlak z Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu.

Podczas realizacji projektu zabezpieczono środki na konserwację druków. W latach 1998-2000 Pracownia Konserwacji Zbiorów Specjalnych BUWr odnowiła 159 woluminów starodruków.

Projekt autorski prof. dr. Klausa Garbera – mikrofilmowanie i zmikrofiszowanie druków okolicznościowych ze zbiorów BUWr

W latach 1993-1997 Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu współpracowała z Uniwersytetem w Osnabrück podczas realizacji projektu prof. Klausa Garbera. Celem projektu była: selekcja, mikrofilmowanie i tworzenie mikrofiszy druków ulotnych, zwłaszcza gratulacyjnych, ze zbiorów biblioteki. Na potrzeby projektu udostępniono inwentarz oraz około 100 tys. druków, spośród których zmikrofilmowano około 24 tys.

W wyniku projektu ukazała si wielotomowa publikacja "Handbuch des personalnen Gelegenheitsschrüfttums in europäischen Bibliotheken und Archiven". Zbiory Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu (około 1410 mikrofisz) zaprezentowano w ośmiu tomach:

Bd. 1-2. Universitätsbibliothek Breslau. Abt. 1 Stadtbibliothek Breslau (Rehdigeriana / St.Elisabeth). T. 1-2. Hildesheim 2001,
Bd. 9-11. Universitätsbibliothek Breslau. Abt. 2 Stadtbibliothek Breslau (St.Bernhardin). T. 1-3. Hildesheim 2003,
Bd. 17-18. Universitätsbibliothek Breslau. Abt. 3 Stadtbibliothek Breslau (St. Maria Magdalena). T. 1-2. Hildesheim 2005,
Bd. 19. Universitätsbibliothek Breslau. Abt. 4 Bestände aus Liegnitz und Brieg. T. 1. Hildesheim 2007.

Mikrofilmowanie zabezpieczające wybranych niemieckojęzycznych starych druków z Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu - Sicherungsverfilmung ausgewählter deutschsprachiger Altbestände in Universitätsbibliothek Breslau

W latach 1992-1996 Biblioteka Uniwersytecka współpracowała z Philipps-Universität w Marburgu w zakresie mikrofilmowania zabezpieczającego niemieckich starodruków. Projektem kierował prof. Rudolf Lenz.

Łącznie zmikrofilmowano 8,515 pozycji, w większości wybranych ze zbiorów inkunabułów z Biblioteki Brzeskiej i Biblioteki Rudolfiny. W wyniku prac nad projektem powstał katalog kartkowy i komputerowa baza w programie Allegro. Na potrzeby projektu biblioteka została wyposażona w stanowisko komputerowe i kamerę.

W ramach projektu sfinansowano renowację 150 inkunabułów z Oddziału Starych Druków, którą przeprowadzili pracownicy Pracowni Konserwacji Zbiorów Specjalnych Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu.

Szukaj

Projekty realizowane w BUWr

NAJNOWSZE PROJEKTY

Społeczna Odpowiedzialność Nauki II – wsparcie dla bibliotek naukowych

Społeczna Odpowiedzialność Nauki – program Ministerstwa Edukacji i Nauki realizowany w Bibliotece Uniwersyteckiej we Wrocławiu

Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa 2.0 na lata 2021-2025

Społeczna Odpowiedzialność Nauki - program Ministerstwa Edukacji i Nauki realizowany w Bibliotece Uniwersyteckiej we Wrocławiu

ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU UNIWERSYTETU WROCŁAWSKIEGO II 2019-2023

Społeczna Odpowiedzialność Nauki - program Ministerstwa Edukacji i Nauki realizowany w Bibliotece Uniwersyteckiej we Wrocławiu

Workflow do opracowania publikacji cyfrowych na uczelni

Zachęcamy do zapoznania się z towarzyszącymi projektowi wydarzeniami:

EnrichEuropeana+

UKOŃCZONE PROJEKTY

Działalność Upowszechniająca Naukę - 2019

Działalność Upowszechniająca Naukę (DUN) - 2018

Działalność Upowszechniająca Naukę (DUN) - 2017

Działalność Upowszechniająca Naukę (DUN) - 2016

Działalność Upowszechniająca Naukę (DUN) - 2015

Piastowskie kolekcje ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu. Digitalizacja i udostępnienie

Bibliotheca Rudolphina. Księgozbiór muzyczny księcia legnicko-brzeskiego Jerzego Rudolfa

Projekt Succeed

Działalność Upowszechniająca Naukę (DUN) - 2014

„Ornamenta Poloniae Mediaevalia". Sztuka średniowieczna na ziemiach polskich: katalog form i detalu na tle europejskim”

Interaktywna, multimedialna bibliografia Śląska. Cz. I. Stare druki i druki zwarte XIX w. ze zbiorów Gabinetu Śląsko-Łużyckiego Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu

Śląskie Archiwum Ikonograficzne

Opracowanie i zabezpieczenie kolejnej partii rękopisów muzycznych Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu

Scalenie, na poziomie katalogów RISM, informacji o rozproszonej kolekcji rękopisów muzycznych ze zbiorów Uniwersytetu Wrocławskiego i Biblioteki Miejskiej we Wrocławiu (gromadzonych do 1945 r.).

Portal Wrocławski ruch robotniczy do 1933 roku

Biblioteka byłego Uniwersytetu we Frankfurcie nad Odrą (1506-1811) - opracowanie i digitalizacja zbiorów zachowanych we Wrocławiu

Projekt ENRICH

Machsor mechol haschana

Inwentarz i historia Funduszu Jacoba Böhme (Bestandsaufnahme und Geschichte des Jacob-Böhme-Fonds)

Ochrona europejskiego dziedzictwa kulturowego – digitalizacja i mikrofilmowanie wybranych niszczejących ze względu na zakwaszenie papieru gazet śląskich ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu

Nowa organizacja biblioteki naukowej – wolny dostęp do zasobów bibliotecznych

Ochrona europejskiego dziedzictwa kulturowego – mikrofilmowanie zabezpieczające, digitalizacja i popularyzacja wybranych, poczytnych periodyków śląskich XIX w. ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu

Bibliotheca Sonans

Badania nad wybranymi mapami wieloarkuszowymi Dolnego Śląska z II połowy XIX i I połowy XX wieku jako odzwierciedlenie zmian zachodzących w terenie, opracowywanymi w systemie komputerowym VIRTUA

Bibliotheca Corviniana Digitalis

Wspólne dziedzictwo europejskie - ochrona i poprawa warunków udostępniania zabytków piśmiennictwa z polsko-niemieckiego pogranicza kulturowego w bibliotekach polskich

Projekt autorski prof. dr. Klausa Garbera – mikrofilmowanie i zmikrofiszowanie druków okolicznościowych ze zbiorów BUWr

Mikrofilmowanie zabezpieczające wybranych niemieckojęzycznych starych druków z Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu - Sicherungsverfilmung ausgewählter deutschsprachiger Altbestände in Universitätsbibliothek Breslau

Społeczna Odpowiedzialność Nauki – program Ministerstwa Edukacji i Nauki
realizowany w Bibliotece Uniwersyteckiej we Wrocławiu