GLAM - Informacje

Co to jest GLAM?

GLAM - Galleries, Libraries, Archives, Museums, (Galerie, Biblioteki, Archiwa, Muzea) – to instytucje publiczne i prywatne gromadzące dobra kultury. Każda tego typu instytucja wypełnia określone, wzajemnie powiązane ze sobą role, dotyczące gromadzenia, opracowywania zachowywania oraz dzielenia się ze społeczeństwem częściami dziedzictwa kulturowego, pozostającego pod jej opieką. Wywodzą się one ze wspólnego pnia – tj. dawnych, tradycyjnych instytucji takich, jak np. starożytna Biblioteka Aleksandryjska, które gromadziły różnorodne typy obiektów (dokumenty piśmiennicze, archiwalia, obrazy, rzeźby, itp.), i często określane były mianem Museion, czyli świątynia muz. Z biegiem lat wraz z rozwojem kolekcji, instytucje te stawały się coraz bardziej wyspecjalizowane, a ich struktury były organizowane oddzielnie, zgodnie z rodzajem gromadzonych zbiorów, formą udzielanych informacji i rodzajem obsługiwanych użytkowników. Dodatkowo, w XIX i XX wieku utworzono odrębne stowarzyszenia zawodowe i programy edukacyjne dla każdego typu tych instytucji.

Wszystkie tego rodzaju organizacje odgrywają pewną rolę w łączeniu społeczeństwa z dziedzictwem kulturowym w określony sposób - poprzez sztukę, informacje, historyczne dokumenty czy też przedmioty. Wszystkie one wywodzą swe misje z kolekcji, które gromadzą i zabezpieczają. Na przestrzeni wieków - każda z instytucji GLAM wypracowała własne metody działania, tj. gromadzenia, opracowywania (różne formaty opisu) i prezentowania/udostępniania swoich zasobów.

Tymczasem w dobie rozwoju technologii cyfrowych – w środowisku cyfrowym „tradycyjne zachowania” instytucji GLAM – zmieniają się (np. muzea mogą pokazywać swoje kolekcje - skatalogowane i opisane za pomocą metadanych - gotowe do przeszukiwania przez użytkowników, a biblioteki - wyselekcjonowane obiekty prezentować w formie wystaw tematycznych). W całym sektorze dziedzictwa kulturowego występują jednak wspólne wyzwania, m.in. wiele różnych typów organizacji GLAM zmaga się z problemem, jak rozwiązać problem zapewnienia łatwego, uniwersalnego dostępu społeczności do cyfrowych treści i usług oraz jak ułatwić ich wykorzystanie do własnych celów.

Realizacja holistycznej koncepcji GLAM polega na współpracy między instytucjami kultury w zakresie udostępniania zasobów kultury i tworzenia nowych, powszechnie dostępnych cyfrowych treści, głównie w oparciu o wykorzystanie możliwości jakie stwarza technologia cyfrowa i teleinformatyczna (technologiczna interoperacyjność, konwergencja, crowdsourcing, itp.). Obecna konwergencja jest w rzeczywistości powrotem do tradycyjnej jedności (Museion – świątynia muz).Technologia pozwala bowiem prezentować wszystkie obiekty cyfrowe w przestrzeni wirtualnej, w ujednolicony sposób (wygodny dla użytkownika), jednak z zachowaniem identyfikacji instytucji (zapewnienie zachowania tożsamości instytucjonalnej), z których pochodzą. Technologia stwarza również wiele dodatkowych możliwości, jak np. praca w sieci, dzielenie się wiedzą i uczenie się od siebie nawzajem, a także środowisko dla realizacji projektów międzyinstytucjonalnych opartych na różnych rodzajach wiedzy specjalistycznej.

Regionalny GLAM

Na początku marca 2018 r. Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu wystosowała zaproszenie do kierownictwa: Archiwum Państwowego we Wrocławiu, Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu, Muzeum Narodowego we Wrocławiu i Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu z propozycją partycypacji w spotkaniu, w trakcie którego:

• zaprezentowano i wspólnie przeanalizowano najnowsze technologie do prezentacji zasobów cyfrowych, w tym potencjał rodziny standardów IIIF (International Image Interoperability Framework)
• zainicjowano współpracę zespołu fachowców z ww. instytucji oraz BUWr , który rozpoznaje możliwości i zasady wdrożenia ww. międzynarodowych standardów w instytucjach kultury Wrocławia.

W maju 2018 r. zostało podpisane Porozumienie ws. współpracy ww. instytucji w zakresie standaryzacji digitalizacji (Porozumienie ws. Regionalnego GLAM).

Preambuła porozumienia (cyt.):

Przedmiot porozumienia(cyt.):

Regionalny GLAM, powstały w maju 2018 r. w oparciu o Porozumienie ww. Stron pozostaje otwarty na przyjmowanie w swoje szeregi nowych członków (instytucji kultury głównie z Wrocławia i Regionu Dolnego Śląska).