Konserwacja zbiorów

Ogólnych

Konserwacja druków nowych, książek czasopism i gazet wykonywana jest w Pracowni Konserwacji Zbiorów Nowych.

Przygotowanie materiałów bibliotecznych do oprawy obejmuje: wskazanie rodzaju oprawy, dostosowane do wartości dzieła, sprawdzenie kompletności obiektu, opracowanie wskazówek dotyczących tłoczenia napisów i numeracji na grzbiecie i okładkach.

Druki oprawne nie zmieniają swego oryginalnego wyglądu i są właściwie chronione. Oprawę miękką zastępuje się oprawą twardą, która pozwala uniknąć uszkodzeń trakcie przechowywania i udostępniania i znacznie przedłuża żywot każdej książki, czasopisma i gazety.

Dla druków nowych stosuje się oprawę półpłócienną lub płócienną (główne kolory to: szary, czarny, niebieski, czerwony lub zielony – w zależności od charakteru książki). Oprawy skórzane (półskórek lub cała skóra) wraz ze złoceniami stosuje się w przypadku dzieł szczególnie wartościowych i druków bibliofilskich. Oprawy powtórne, wykonywane w wyniku przeoprawienia (powtórnego oprawienia) stosowane są głównie dla druków wydanych w XIX i pierwszej połowie XX wieku. Powtórne oprawienie jest pracochłonne i kosztowne – pierwotna oprawa zostaje zdjęta, po czym książka jest na nowo szyta i oprawiana w tę samą oprawę.

Pracownia Konserwacji Zbiorów Nowych wykonuje również wszelkiego rodzaju galanterię introligatorską: tuby, pudła, pudełka dla rzadkich obiektów, pudełka na płyty kompaktowe i na karty katalogowe, fascykuły, teczki i futerały.

Specjalnych

Pracownia Konserwacji Zbiorów Specjalnych Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu kształtuje kierunek swoich działań, zarówno w kwestii stosowanych materiałów, jak i preferowanych metod, w oparciu o doświadczenia Biblioteki Narodowej w Warszawie, analizę charakteru księgozbioru specjalnego Biblioteki Uniwersyteckiej oraz możliwości techniczne i etatowe PKZS.

Szczególną uwagę przywiązuje się do: prowadzenia fotograficznej dokumentacji konserwatorskiej, nieinwazyjnego oczyszczania i dezynfekcji danego obiektu, doboru właściwego i estetycznego sposobu zabezpieczenia przy zastosowaniu bezkwasowych materiałów oraz warunków przechowywania obiektu po konserwacji.

PKZS skłania się ku zasadzie zachowania możliwie niezmienionego charakteru zbioru specjalnego. Przejawia się to głównie w: pozostawieniu dawnych elementów opraw (papierowych oklein, płócien, skóry, pergaminu, okuć, troków), oryginalnych wyklejek, kapitałek oraz podejmowaniu żmudnej konserwacji w bloku ( ochrona pierwotnego szycia składek).

Obiekty o złym stanie zachowania poddawane są konserwacji permanentnej polegającej na rozdzieleniu kodeksu na poszczególne składki lub w przypadku map ściennych wymianie podłoża. Scalenie bloku oraz połączenie go z pierwotną, bądź stylizowaną, oprawą noszą zawsze ślady metod minionych stuleci.

Istotną rolę w przedsięwzięciach PKZS odgrywają urządzenia powszechnie stosowane w wielu pracowniach konserwatorskich - rama rozporowa niezastąpiona przy dublażu map, komora wilgotna umożliwiająca prawidłowe przygotowanie pergaminu do prostowania, czy stół podświetlany, usprawniający sporządzanie elementów do wypełniania ubytków.

Obok tradycyjnych działań konserwatorskich zespół Pracowni wykonuje szereg różnorodnych zabezpieczeń (fascykuły, teczki, pudła, futerały) dla typowych i nietypowych obiektów (np. opraw czy formatów). Do zakresu prac PKZS należy także opieka nad podręcznym księgozbiorem naukowym wszystkich oddziałów. Prace te oscylują na pograniczu introligatorstwa i konserwacji.